အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)ကို မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်တပ်မတော် (MNDAA)က သိမ်းယူထားသည်မှာ ရက်ပေါင်း ၁၃ဝ ကျော်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ပြီးခဲ့သည့် မိုးတွင်းက သိမ်းယူခဲ့ပြီး ယခုမူ ဆောင်းရာသီသို့ပင် ရောက်လာသည်။အချိန်ရာသီယန္တရားသည် တရွေ့ရွေ့ခရီးနှင်နေသည်။ ရက်မှလသို့ ၊ လမှ ရာသီပင်ပြောင်းသော်ခဲ့လည်း တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့်ဂယက်သည် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များအား ခြောက်လှန့်နေဆဲဖြစ်ပါသည်။

ပျောက်ခြင်းမလှပျောက်နေသည့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦး ရုတ်တရက်ပြန်ပေါ်လာခြင်းက ရမခ ခြောက်အိပ်မက်ကို ထင်သာမြင်သာရှိစေသည်။

ရမခတိုင်းမှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသော်လည်း MNDAA နှင့် ပူး​ပေါင်းတပ်များ၏ထိုးစစ်ကြောင့် ရမခသို့ မလာနိုင်ခဲ့သည့် ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်တစ်​ယောက် တြိဂံ​ဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(တသခ)တိုင်းမှူးအဖြစ် ပြန်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ရမခ တိုင်းမှူး ခန့်အပ်ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ပင် ​​တော်လှန်​ရေးတပ်များကသိမ်းလိုက်၍ ​ပျောက်သွားခဲ့ရာမှ ယခုမူ တသခ စစ်တိုင်းမှူးအဖြစ် ကျိုင်တုံမြို့တွင် ရုံးထိုင်​နေခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လက လားရှိုးမြို့နှင့်ရမခကို MNDAAက တိုက်ခိုက်‌နေစဉ် စစ်ကောင်စီက တိုင်းမှူးဗိုလ်ချုပ်စိုးတင့်ကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ပြီး မူဆယ်အခြေစိုက် တပ်မ ၉၉တပ်မမှူး ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်သည် ရမခတိုင်းမှူးသစ်ဖြစ်လာ​သော်လည်း လာရှိုးမြို့သို့ပင် မ​ရောက်​သေးခင် MNDAAက ဩဂုတ်လ ၃ရက်တွင် သိမ်းယူခဲ့သည်။ ရမခ တိုင်းမှူးပြု ဗိုလ်ချုပ်စိုးတင့်ကိုလည်း MNDAA ကဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်သည် ရမခတိုင်းမှူးအဖြစ် တာဝန်မထမ်းဆောင်ခဲ့ရဘဲ တပ်မ(၉၉)တွင်သာ နေထိုင်ခဲ့ရသည်။ ယခုအခါ တြိဂံ​ဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (တသခ)တိုင်းမှူးအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာပြီး မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ် မိုင်းတုံမြို့နယ်အတွင်း ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် ‘ဝ’တပ်ဖွဲ့(UWSA)ကြား နယ်နိမိတ်အငြင်းပွားနေသည့်နယ်စပ်အနီးသို့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်ညနေက သွားရောက်ခဲ့သည်ဟုလူလုံးထွက်ပြလာသည်။

ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်ရောက်ရှိလာသည်မှာ မှန်သော်လည်း ၎င်းတို့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းမရှိဟု UWSA ပြင်ပဆက်ဆံရေးတာဝန်ခံ ဦးညီရမ်းက မီဒီယာအချို့သို့ပြောထားသည်။

UWSA တောင်ပိုင်း (၁၇၁) စစ်ဒေသတွင် ထိုင်းနှင့် UWSA နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။ UWSA တပ်စခန်းကိုးခုကို ဒီဇင်ဘာလ၁၈ရက် နောက်ဆုံးထား ရွှေ့ပြောင်းပေးရန် ထိုင်းစစ်တပ်က တောင်းဆိုထားကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ ‌တပ်စခန်းများဖယ်ရှားရန်UWSA ဘက်က ငြင်းဆိုထားပြီး နယ်နိမိတ်ပြဿနာသည် နှစ်ငံ​တော်အဆင့်ချင်း ဖြေရှင်းရမည့်ကိစ္စဖြစ်ကြောင်း ဦးညီရန်းက ဖြေကြားထားသည်။

ထိုအခြေအနေ၌ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်က လုံခြုံရေးအင်အားအများအပြားနှင့်အတူ မြေပြင်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ရှမ်းပြည်နယ်မှစစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးကပြောသည်။

“ရမခကို ကိုးကန့်ကသိမ်းသွားပြီးနောက်ပိုင်း တိုင်းမှူးအဆင့်တွေတောင် အောက်ခြေက ပြန်ပြီး မလေးမခန့်လုပ်ခံရတဲ့အထိ ဖြစ်လာတာ။ ဒါကြောင့် သူတို့ လူရှေ့သူရှေ့သိပ်မထွက်ကြတော့ဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်စိုးလှိုင်ကတော့ မထွက်လို့မရလို့ ထွက်လာရတာ” ဟု အဆိုပါ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောပါသည်။

တသခတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သည် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း ကျိုင်းတုံမြို့နယ်၌ အခြေစိုက်သည်။ ဗိုလ်ချုပ်စိိုးလှိုင်သည် ဗိုလ်လောင်းသင်တန်းအမှတ်စဉ်(၂၄)ဆင်းဖြစ်သည်။

ရမခအား MNDAA က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေစဉ် ရမခသို့ မလာရဲ၍ မူဆယ် မြို့နယ်မှသာ ကွပ်ကဲခဲသူဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့ဖူးသည်။

တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တစ်ခုက တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တစ်ခုအားပထမဆုံးအကြိမ်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့သည့် MNDAA ၏ ရမခသိမ်းတိုက်ပွဲသည် စစ်ကောင်စီထိပ်ပိုင်းအရာရှိများကြား အလွန်ဂယက်ရိုက်ခဲ့သည်။

ရမခတိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်စိုးတင့်၊ စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှု ဌာနချုပ်(၁) ဗိုလ်မှူးချုပ်မျိုးမင်းထွေး၊ ရမခတိုင်းစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်မှူးချုပ်သန့်ထင်စိုးတို့အပြင် စစ်ကောင်စီတပ်မှအရာရှိများအပါအဝင်တပ်ဖွဲ့ဝင်ထောင်နှင့်ချီ၍ MNDAAက စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ်ဖမ်းမိခဲ့သည်။

လားရှိုးမြို့အမှတ်(၉)တပ်မတော်ဆေးရုံကုတင်(၁၀၀)မှ စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ်ဖမ်းဆီးခံရသည့် အရိုးအထူးကုပါရဂူကMNDAA၏ သနားညှာတာမှုအတွက် ကျေးဇူး တင်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒီလိုကာလကြီးတစ်ခုထဲမှာ ကျနော်တို့ရဲ့မိသားစုဝင်တွေနဲ့စစ်သားတွေ ဒဏ်ရာရသူတွေကို သနားညှာတားပြီးထောက်ထားပေးခဲ့တဲ့အတွက် ဒါ ကျနော်မမျှော်လင့်ခဲ့တဲ့အရာတစ်ခုပါ။ MNDAA တပ်မတော်ကိုကျွန်တော်အရမ်းကျေးဇူးတင်ပါတယ်” ဟု ရုပ်သံမှတစ်ဆင့်ထုတ်ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုရုပ်သံသည် MNDAA ကို လူထုက​လေးစားစေခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီအတွက်မူအရှက်ရစရာဖြစ်ခဲ့သည်။

MNDAA ၏ လားရှိုးမြို့သိမ်းစစ်ဆင်ရေးအား ခုခံမှုကိုအာဏာသိမ်းဒုခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးဝင်းနှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမှတ် (၂) စစ်ဆင်ရေး အထူး အဖွဲ့မှူး (ကစထ-၂ မှူး) ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးနိုင်နိုင်ဦးက တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် MNDAAက ဩဂုတ်လ ၃ရက်တွင် ရမခအား သိမ်းယူပြီး‌ နာရီပိုင်းအတွင်းဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးနိုင်နိုင်ဦးသည် ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရ​တော့သည်။

ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦးအစား ကစထ (၂)မှူးအဖြစ် အာဏာသိမ်း​ခေါင်း​ဆောင်များအားထားသည့် စစ်​ကောင်စီ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီးနှင့် ရဲချုပ်ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးနီလင်းအောင်ကို ခန့်အပ်လိုက်သည်။ စစ်ကောင်စီမှတ်တမ်းများတွင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးနီလင်းအောင်သည် ကစထ (၂)မှူးအဖြစ် ဩဂုတ်လ ၄ရက်တွင် စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်ဟု တွေ့ရသည်။

တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တစ်ခုလုံး ပြုတ်ပြုတ်ပြုန်းသွားသည့်စစ်ကောင်စီက စစ်တပ်အတွင်း ဟိတ်ဟန်ပြနိုင်ရေး ရမခအတုတစ်ခုကို ဖုတ်ပူမီးတိုက်ဖန်တီးခဲ့သည်။ လားရှိုးမြို့မနီးမ​ဝေးရှိ မိုင်းရယ်မြို့ဗျူဟာတွင် ယာယီရမခကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တစ်ခု၏ဖွဲ့စည်းပုံမပြည့်ဘဲ ရမခတိုင်းမှူးအဖြစ် ‌နောက်တစ်ဖန် ခေါင်းကျိန်းရသူက လေ့ကျင့်ရေးအရာရှိချုပ်ရုံး၊ဒုတိယလေ့ကျင့်ရေးအရာရှိချုပ်ဗိုလ်ချုပ်မြင့်ကျော်ထွန်းဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မြင့်ကျော်ထွန်းကို ရမခတိုင်းမှူးအဖြစ် စစ်ကောင်စီကနေရာချခဲ့သည်။

“သူကလည်း ထီကနဲ့ဆို ရှေ့ဆုံးကပါမယ့်သူ။ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို အကောင် အထည်ဖော်ရပြီး လူငယ်တွေကို စစ်တပ်ထဲ ပို့ရတဲ့သူ။ တော်လှန်ရေးအောင်ရင် အမှုတွဲရမယ့်အထဲ သူလည်းပါတယ်”ဟုဗိုလ်ချုပ်မြင့်ကျော်ထွန်းနှင့် သိကျွမ်းခဲ့သူတစ်ဦးက ဆိုသည်။

ရမခ ဂယက်ကြောင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်နေသော်လည်း အခြားစာမျက်နှာတစ်ဖက်တွင် MNDAA၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှ လားရှိုးမြို့သည် တည်ငြိမ်စပြုနေပြီဖြစ်သည်။

လားရှိုးမြို့တွင် လာရောက်လည်ပတ်သူအများအပြားရှိသည့် ရေပူစမ်းကို တိုက်ပွဲကာလကတည်းက ပိတ်ထားရာမှ MNDAAကဒီဇင်ဘာလ ၈ရက်တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်အချို့လည်းပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နေသည်။ လားရှိုးမြို့ညဈေးတန်းလည်းပြန်လည်စည်ကားနေပြီဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုဖြင့် MNDAAက လားရှိုးမြို့ကို ဒီဇင်ဘာလအတွင်း စစ်​ကောင်စီကို​ပေးအပ်ရမည်ဟု သတင်းထွက်ခဲ့​သော်လည်း MNDAA လက်​အောက်မှာပင် မြို့မှ တဖြည်းဖြည်းချင်းပြန်စည်ကားလာ​နေသည်။

ပြည်သူလူထုနှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ တက်ညီလက်ညီဖော်ဆောင်နေသည့် စစ်အာဏာရှင်အမြစ်ဖြတ်ချေမှုန်း‌ရေးက ရမခပျက်သုန်းခြင်းမှာပင် ရပ်မနေပါ။ ရှေ့သို့ အရှိန်ပြင်းပြင်းခရီးနှင်နေသည်။

လက်ရှိတွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA)က အမ်း မြို့မှစစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများအားလုံးကို ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီး နောက်ဆုံးကျန်ရှိနေသည့် အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)ကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်နေသည်။ ထွက်ပြေးသွားသည့် ဒုတိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်သောင်းထွန်းနှင့် တိုင်းစစ်ဦးစီးမှူးယာယီဗိုလ်မှူးချုပ်ကျော်ကျော်သန်းတို့ပိုင်ဆိုင်သည့်အိမ်များကိုချိတ်ပိတ် သိမ်းဆည်းလိုက်သည်။ တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကျော်စွာဦးသည်လည်း နပခ၌ ရှိမနေဘဲ ပျောက်နေသည်။

ကချင်အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)ကလည်း မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (မပခ) အခြေစိုက်သည့် မြစ်ကြီးနားမြို့ပြီးလျှင် ကချင်ပြည်နယ်၏ ဒုတိယမြို့တော်ဖြစ်သည့် ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို ဆင်နွှဲနေသည်။

မြို့ကိုစတင်ထိန်းချုပ်နေပြီဖြစ်ပြီး ရလဒ်ကောင်းများရရှိနေသည်။ထိုစစ်ဆင်ရေးပြီးလျှင် KIAသည် မပခသို့ ချီတက်လိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်မှုများရှိနေသည်။

ရမခအလွန်တွင် စစ်ကောင်စီနောက်ထပ်ဆုံးရှုံးရမည့် တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်မှာ AA ကထိုးစစ်ဆင်​နေသည့် နပခဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူလူထုကြား သတင်းကြီးနေသည်။ မနေ့တနေ့ကပင် မောင်တောမြို့မှ ထွက်ပြေးသည့် ဗိုလ်မှူးချုပ် သူရိန်ထွန်းသည် AAစစ်သည်များ၏ ခြေရင်း၌ ကျုံ့ကျုံ့လေး လေးထိုင်နေရပြီဖြစ်​လေသည်။

ဗိုလ်မှူးချုပ် သူရိန်​ထွန်း လမ်းစဥ်​နောက် မည်သူဆက်လိုက်မည်ကို ဆက်လက်​စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်​ပါသည်။ ။