စစ်တပ်က ဦးဆောင်ပြီး လာမည့်ဒီဇင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည်ဟု ကြေညာထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ လေး ခုကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်ဟု စစ်ကော်မရှင်၏ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ယမန်နေ့ (စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့) က ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုပါတီများအနက် ခမောက်ပါတီ(သို့မဟုတ်) NDF ဟုလူသိများသည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီသည် လူသိများသည့် နိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်သည်။

NDF ၏မူလအစသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သည့် NLD ပါတီတွင် မြစ်ဖျားခံသည်။

အတိတ်ကိုပြန်ကြည့်ပါက လွန်ခဲ့သည့် ၁၅ နှစ်၊ အာဏာရှင်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်သန်းရွှေကြီးကြပ်သည့် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် NLD ခေါင်းဆောင်အများစုက သဘောမတူခဲ့ကြ။

ထိုအချိန်တွင် စစ်တပ်ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ယိုင်ခဲ့ကြသည့် NLD ပါတီဝင်အချို့သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ(NDF) ဟု စစ်အစိုးရထံ မှတ်ပုံတင်ပြီး NLD မှ ခွဲထွက်ခဲ့သည်။

ထိုခွဲထွက်အဖွဲ့ထဲကို စစ်ထောက်လှမ်းရေးခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့်၏ယောက်ဖ ဒေါက်တာသန်းငြိမ်း၊ ဦးခင်မောင်ဆွေ၊ ဦးသိန်းညွန့် စသည့် နိုင်ငံရေးသမားများက ဦးဆောင်သည်။

၎င်းတို့သည် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်တွန်းလှန်ခဲ့ကြသူများဖြစ်ကြသလို ၊ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရ အမတ်များ၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများလည်းဖြစ်ကြသည်။

သို့သော်အခြားတစ်ဖက်တွင် မိခင်ပါတီဖြစ်သည့် NLD နှင့် သဘောထားကွဲလွဲခဲ့ကြပြီး ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲကို ထောက်ခံကြသူများဖြစ်လာကြသည်။

ထို့နောက် NLD နှင့် အိုးစားကွဲခဲ့ကြပြီး အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF) ဟူသည့် ပါတီ ပေါ်လာသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့်၏ယောက်ဖ ဒေါက်တာသန်းငြိမ်းသည် ၂၀၁၄ တွင်ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ သူသည် မကွယ်လွန်မီ နှစ်အတန်ကြာကတည်းက နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်က အနားယူသွားသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဦးသိန်းညွန့်သည်လည်း ပါတီမှထုတ်ခံခဲ့ရပြီး နောက်ထပ်ပါတီသစ်တစ်ခု ထပ်ထောင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် NDF ကို ဦးဆောင်သူမှာ ဦးခင်မောင်ဆွေ ဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။

NLD မပါသော ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် NDF က အမတ်လောင်း ၁၆၀ နီးပါးဖြင့် ဝင်ပြိုင်ခဲ့ရာ ၁၆ နေရာ အနိုင်ရခဲ့သည်။ ထိုအဖြစ်အပျက်သည် NDF အတွက် ပထမဆုံးနှင့် နောက်ဆုံးရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရသည့် မှတ်တမ်းဖြစ်လာသည်။

၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD ပါတီ မှတ်ပုံပြန်တင်ကာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်ဝင်ခဲ့သည့်နောက်ပိုင်း ကျင်းပသည့် ၂၀၁၂ ၊ ၂၀၁၅ နှင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် NDF အနိုင်မရရှိတော့။

အာဏာသိမ်းပွဲကြံရာပါ NDF ခေါင်းဆောင်များ

NDF ခေါင်းဆောင် ဦးခင်မောင်ဆွေသည် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ သုံးလခန့်အလို ၂၀၂၀ သြဂုတ်လတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို မကျေနပ်ပါက အာဏာသိမ်းရန် တောင်းဆိုသူများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

စစ်တပ်ဘက်ယိမ်းသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၄ ခု တက်သည့် ထိုတွေ့ဆုံပွဲတွင် NDF မှထုတ်ခံရပြီး ပါတီသစ် ထောင်ထားသည့် ဦးသိန်းညွန့်၊ NLD မှခွဲထွက်ပြီး ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP) ကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့လည်း ပါဝင်သည်။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး အစိုးရသစ်တက်ရန်ပြင်ဆင်ချိန်၊ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အရုဏ်မတက်မီတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ NLD အစိုးရခေါင်းဆောင်များကို စစ်တပ်ကဖမ်းပြီး အာဏာသိမ်းလိုက်သည်။

အပြန်အလှန်ကျေးဇူးဆပ်သည့်အနေဖြင့် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က NDF ခေါင်းဆောင် ဦးခင်မောင်ဆွေ နှင့် NDF မှထုတ်ခံရပြီး ပါတီသစ် ထောင်ထားသည့် ဦးသိန်းညွန့်တို့ကို စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် နေရာ ပေးခဲ့သည်။ NLD မှခွဲထွက်ပြီး ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ (PPP) ကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်ကိုလည်း ဝန်ကြီးရာထူးပေးခဲ့သည်။

စစ်တပ်က ၂၀၂၅ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မည်ဟု ကြေညာသည့်အခါ NDF သည် စစ်တပ်ထံတွင် မှတ်ပုံပြန်တင်ခဲ့သည်။

ဤတစ်ကြိမ်တွင် ပါတီခေါင်းဆောင်က ဦးခင်မောင်ဆွေမဟုတ်တော့ဘဲ ဦးသာဆိုင် ဖြစ်လာသည်။ ထို့နောက် NLD ပါတီမှ ဘက်ပြောင်းခိုလှုံလာသည့် စစ်တပ်ဘက်ယိမ်းသူများကို ပါတီတွင်းအင်အား ထပ်ဖြည့်ခဲ့သည်။ အထင်ရှားဆုံးမှာ NLD မှဘက်ပြောင်းလာသူ အမတ်ဟောင်း ဒေါ်စန္ဒာမင်းကို သြဂုတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် NDF က ဒုဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးပေးခဲ့သည်။

စစ်ကော်မရှင်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ သတ်မှတ်ချက်အရ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအနေဖြင့် အနည်းဆုံး ပါတီဝင်ဦးရေ ငါးသောင်းရှိရမည်ဖြစ်သည်။

ပါတီဝင်အင်အားမပြည့်မီသည်မှာ မဟုတ်ကြောင်း မကြာသေးမီရက်ပိုင်းအတွင်းမှ ပါတီ၏ ဒုက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာသူ ဒေါ်စန္ဒာမင်းက ပြောသည်။

“ကျွန်မတို့လည်း သေချာတော့ မသိသေးဘူး။ ခုမနက်မှ UEC(ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်) ကို မေးကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ အဖြေထွက်လာပြီးမှ ဘာဖြစ်တာလဲဆိုတာ ကျွန်မတို့လည်း သိမှာပေါ့နော်။ ကျွန်မတို့ တင်ထားတာကတော့ ပြည့်အောင်တင်ထားတာပဲပေါ့နော်။ (ပါတီဝင်အင်အား) ၅၀၀၀၀ ကျော် တင်ထားပြီးသားပဲ။

ဒါပေမယ့် ဒီဟာအပေါ်မှာ ဘယ်လိုဖြစ်သွားလဲတော့ ကျွန်မလည်း မပြောတတ်ဘူး။ ကျွန်မတို့ UEC ကိုတော့ တစ်ချက်မေးကြည့်ပါဦးမယ်နော်။ မေးပြီးမှပဲ ပြောလို့ရမယ်” ၎င်းက ဆိုသည်။

NDF ပါတီ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်ထက်ကတော့ ၎င်းတို့တွင်ပါတီဝင်အင်အား ခြောက်သောင်းခန့် ရှိသည်ဟု ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်းက ပြောခဲ့သည်။

သို့သော် စစ်တပ်၏ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က NDF ပါတီ၏ရွေးကောက်ပွဲအိမ်မက်ကို နင်းချေပစ်ခဲ့သည်။

NDF ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင် ဒေါက်တာမျိုးဆက်သွေးကို လူမှုကွန်ရက်သုံးစွဲသူတစ်ဦးက Facebook Comment မှတဆင့် “NDF ပါတီဖျက်သိမ်းခံရပြီ၊ ဘာဆက်လုပ်ကြမှာလဲ” ဟု ယမန်နေ့က ကြေညာချက်ထွက်လာအပြီး မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။

“တိုင်ပင်နေကြတုန်းပါ” ဟု NDF ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင် ဒေါက်တာမျိုးဆက်သွေးက ထိုမေးခွန်းကို ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။