၂၀၂၃၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း မြို့များစွာဆုံးရှုံး၊ တပ်ရင်း၊ တပ်မဌာနချုပ်တွေသာမက တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တွေပါဆုံးရှုံး၊ ဒါတင်မက ဗိုလ်မှူးချုပ်တွေ၊ ဗိုလ်ချုပ်တွေ သေသူသေ၊ အဖမ်းခံရသူခံရ ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ စစ်တပ် အသံမထွက်နိုင်ပါဘူး။ အခြေအနေလည်း အတော်ဆိုးသွားတာကိုး။

ဒါပေမဲ့ တရုတ်ရဲ့ အကူအညီတွေရပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း နောင်ချို၊ မိုးဗြဲ၊ သပိတ်ကျင်းတို့ကို ပြန်သိမ်းနိုင်တဲ့အခါ လေသံနည်းနည်း ပြန်ကျယ်လာပါတယ်။ ဗန်းမော်ကို စစ်ကူသင်္ဘောတွေ ရောက်တဲ့အခါ၊ ဒေါနတောင်ကြောကို ကျော်နိုင်တဲ့အခါ၊ စစ်ကော်မရှင် (စကမ) ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် တရုတ်ပြည်၊ ဘေဂျင်းက ပြန်လာတဲ့အခါ ပိုပြီးတော့ လေလုံးထွားလာပါတယ်။

ဇူလိုင်လအတွင်း နောင်ချိုကို သိမ်းပြီးတော့ ကျောက်မဲ၊ သီပေါကို မကြာခင် သိမ်းမယ်လို့ ကြွေးကြော်ပါတယ်။ သပိတ်ကျင်းကိုလည်း ဆက်ရသွားတော့ သပိတ်ကျင်းဘက်က တကြောင်း၊ နောင်ချို၊ ပြင်ဦးလွင်ဘက်က တကြောင်း ထိုးပြီး မိုးကုတ်ကို သိမ်းမယ်ကြွေးကြော်ပါတယ်။ နောင်ချိုကို သိမ်းတာ ဇူလိုင်လကတည်းကပါ။

ဩဂုတ်လမှာ ဂုတ်တွင်းကို ကူးပြီး ကျောက်မဲကို ထိုးစစ်ဆင်တဲ့တပ်တွေဟာ တတိတိ ရှေ့တိုး တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။ အခု စက်တင်ဘာလဆန်းမှာ ကျောက်မဲနား တဖြည်းဖြည်း ကပ်နိုင်တော့ လေသံပိုကျယ်လာပါတယ်။

နောင်ချို၊ မိုးကုတ်လမ်းအတိုင်း ချီတက်နေတဲ့ စကမ စစ်ကြောင်းကတော့ ရတနာသိင်္ဂီမိုင်းတွင်း အရောက် ဆက်မတက်ပါဘူး။ နောင်ချို၊ ဆမ္မဆယ်၊ သုံးဆယ်၊ ဒိုးပင်၊ ရတနာသိင်္ဂီ ကြားမှာ စကမ စစ်တပ်အတွက် မြေအနေအထားသာပေမဲ့ ရတနာသိင်္ဂီနဲ့ မိုးကုတ်ကြားကတော့ တောတောင်ထူထပ်ပြီး စကမ စစ်အုပ်စုအတွက် မြေအနေအထား အသာမရတဲ့အတွက် အလွယ်တကူ အရဲစွန့် မချီတက်ရဲကြပါဘူး။ တပ်အင်အားဖြည့်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပုံရပါတယ်။ သပိတ်ကျင်းနဲ့ မိုးကုတ်ကြားမှာတော့ PDF တွေ ဖြတ်တောက်တိုက်ခိုက်ထားလို့ စစ်တပ် သိပ်အသံမထွက်ပါဘူး။

နောက် ကရင်နီအစပ် မိုးဗြဲကိုလည်း စစ်တပ်ဟာ ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (PNO) ပြည်သူ့စစ် (ပသစ) တွေ အသုံးပြုပြီး ထိုးစစ်ဆင်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက် မိုးဗြဲ-လွိုင်ကော် ကားလမ်း ပြန်ဖွင့်နိုင်ခဲ့ပြီး ဒီးမော့ဆို၊ ဖရူဆိုဒေသတွေကို ထိုးစစ်ဆင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ နယ်မြေစိုးမိုးနိုင်မှုက ပြောက်ကျားဒေသပုံစံဖြစ်နေတော့ စစ်တပ် အသံသိပ်ကျယ်ကျယ် မထွက်ရဲပါဘူး။

နောက် ကရင်နီအစပ် မိုးဗြဲကိုလည်း စစ်တပ်ဟာ ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (PNO) ပြည်သူ့စစ် (ပသစ) တွေ အသုံးပြုပြီး ထိုးစစ်ဆင်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက် မိုးဗြဲ-လွိုင်ကော် ကားလမ်း ပြန်ဖွင့်နိုင်ခဲ့ပြီး ဒီးမော့ဆို၊ ဖရူဆိုဒေသတွေကို ထိုးစစ်ဆင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ နယ်မြေစိုးမိုးနိုင်မှုက ပြောက်ကျားဒေသပုံစံဖြစ်နေတော့ စစ်တပ် အသံသိပ်ကျယ်ကျယ် မထွက်ရဲပါဘူး။

ယခု စက်တင်ဘာလဆန်းထဲမှာ စကမ အုပ်စု အသံပြန်ထွက်လာတာက အောင်ဇေယျစစ်ကြောင်း ဒေါနတောင်ကြောကို ကျော်ပြီး မြဝတီကို ရောက်လာတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါနတောင်ကို ကျော်လာနိုင်တာနဲ့ မြဝတီတောင်ဖက် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) တပ်မဟာ ၆ နယ်မြေကို ပြန်သိမ်းမယ်လို့ လေသံကောင်း ဟစ်လာသလို ကော်သူးလေအိပ်မက်ကို ရိုက်ချိုးနိုင်ခဲ့ပြီလို့ လေးလုံးကြီးတာလည်း ကြားရပါတယ်။

လွတ်လပ်ရေးရကတည်းက တိုက်နေရတဲ့ KNU ကို အခုထိ တိုက်မနိုင်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက်တွေဟာ လက်တွေ့နဲ့ ဝေးပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြေပြင်မှာ စစ်ရေးအရ အသာစီးအချို့တလေ ရလာတာနဲ့ လေလုံးထွားကြတော့တာပါပဲ။

စကမ စစ်အုပ်စုအား ကူညီကြခြင်း

စစ်တပ် ပြိုလဲပြိုကွဲရင် တိုင်းပြည် ဗရမ်းဗတာဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့အမြင်နဲ့ နိုင်ငံကြီးနှစ်ခုက စစ်အုပ်စုကို ချဉ်းကပ်ဆွေးနွေးပါတယ်။ အမေရိကန်က ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ စစ်အုပ်စု ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဗီယက်နမ်မှာ တွေ့တယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေ ပေါ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ရဲ့ ညှိနှိုင်းမှုမှာ အဓိက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ခေါင်းဆောင်တွေ လွှတ်ပေးဖို့၊ နိုင်ငံရေးပုဒ်မနဲ့ ဖမ်းထားသူတွေထဲက တချို့ကို ဖြေလျှော့လွှတ်ပေးဖို့ ပါပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ ညှိနှိုင်းမှုမှာ နိုင်ငံရေးအရ အလျှော့အတင်းလုပ်ဖို့ ပါတဲ့အတွက် စစ်အုပ်စု အကြိုက်မတွေ့ပါဘူး။

တရုတ်ကတော့ နိုင်ငံရေးတောင်းဆိုချက်ကို နောက်ထားပြီး စစ်အုပ်စု မပြိုကွဲဖို့ လိုအပ်တာအားလုံး လုပ်ပေးတဲ့အတွက် စကမ စစ်အုပ်ရဲ့ အကြိုက်ဖြစ်သွားပါတယ်။ လက်ရှိ မြန်မာစစ်တပ် ထူထူထောင်ထောင် ဖြစ်လာအောင် တရုတ်က အတော်လေး အားထည့်လုပ်ပေးရတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ကို တရုတ်က နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး အကူအညီပေးရုံသက်သက်နဲ့တောင် မရပါဘူး။ ကိုးကန့်အဖွဲ့ကို ဖမ်းဆီးခြိမ်းခြောက်ပြီး အတိုက်ရပ်ခိုင်းရပါတယ်။ လားရှိုးမြို့ကို အတင်းပြန်ပေးခိုင်းရပါတယ်။ တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA) ကိုလည်း အပစ်ရပ်ဖို့ သိမ်းထားတဲ့မြို့တွေ စွန့်လွှတ်ဖို့ ဖိအားပေး ခြိမ်းခြောက်ရပါတယ်။

ဒါ့ပြင် ဝပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော် (UWSA) ကိုလည်း တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို လက်နက်ခဲယမ်း၊ ငွေကြေးအကူအညီ မပေးဖို့၊ နယ်မြေအသုံးပြုခွင့်မပေးဖို့ နည်းမျိုးစုံသုံးပြီး တရုတ်တို့ ခြိမ်းခြောက် အကျပ်ကိုင်ထားတာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

ဒါတင်မကဘဲ တရုတ်တို့ဟာ နယ်စပ်တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့များရဲ့ ညီညွတ်မှုကို ဖြိုခွဲတဲ့အပြင် ပြည်မက နွေဦးတော်လှန်ရေးအင်အားစုနဲ့ အဆက်အသွယ် ဖြတ်တောက်ဖို့ အဓမ္မဖိအားပေးရပါတယ်။ ဒီလို တရုတ်တို့ ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် လုပ်နေရခြင်းမှာ အကြောင်းရှိပါတယ်။

မြန်မာစစ်အုပ်စုကို အသက်ဆက်ဖို့ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး အကူအညီပေးရုံ သက်သက်နဲ့ မရတော့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ မြောက်ပိုင်း တော်လှန်ရေးအင်အားစုအချို့ကို ဖိအားပေးခြိမ်းခြောက် အကျပ်ကိုင်မှသာ မြန်မာစစ်တပ် အသက်ရှူချောင်မယ့် အခြေအနေ ရောက်မှာဖြစ်လို့ပါ။

ဒါကြောင့် လက်ရှိ တရုတ်တို့ ပါဝင်စွက်ဖက်ထားတာကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ အခြေအနေဟာ မြန်မာစစ်တပ် အသာစီးရတဲ့ အခြေအနေမှာ မရှိသေးပါဘူး။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကြား စစ်ရေးအရ သူမသာ ကိုယ်မသာ အခြေအနေရောက်အောင်တောင် တရုတ်တို့ အလွန်အမင်း အားစိုက်လုပ်ပေးထားတာကို တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။

ကချင် စစ်မျက်နှာ

ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်နဲ့ ဖားကန့်မှာ စစ်တပ်အင်အား အလုံးအရင်း စုစည်းထားတာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဗန်းမော်မြို့မှာ စစ်တပ်က အမှတ် (၂၁) စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် (စကခ ၂၁) နဲ့ တပ်မ ၈၈ က တပ်တွေအပြင် မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (မပခ) တိုင်းတပ်တချို့ပါ စုစည်းပြီး အလုံးအရင်းနဲ့ ခုခံနေတာပါ။

နားလုံ၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်၊ မြို့သစ်၊ မိုးမောက်၊ လွယ်ဂျယ်၊ ယောယုံ၊ စိန်လုံကဘာ၊ မန်ဝိန်း၊ မဒယန်၊ မန်စီ စတဲ့ မြို့တွေက ဆုတ်လာတဲ့ တပ်အားလုံးကို စုစည်းထားတဲ့အတွက် အင်အား ၂,၅၀၀ အထက် ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဗန်းမော်မြို့ပေါ်မှာလည်း စကခ ၂၁ ဌာနချုပ်၊ ခြေလျင်တပ်ရင်းဌာနချုပ်တချို့နဲ့ သံချပ်ကာ၊ အမြောက်တပ်စတဲ့ လက်ရုံးတပ်၊ စစ်ဝန်ထမ်းတပ်တွေ ရှိပါတယ်။ မြို့ကွက်လည်း ကျယ်ပါတယ်။

ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့ စစ်ကူနဲ့ထောက်ပို့ ဗန်းမော် ရောက်လာပြီး တပ်မ ၁၀၁ က တပ်တချို့ပါ အင်းအားဖြည့်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီနောက်မှာ ညာသံပေးပြီး ပြန်ထိုးစစ်ဆင်လာတဲ့ စစ်တပ်ဟာ ခြေလျင် ခလရ ၂၃၆၊ အမြောက်တပ် အမတ ၃၆၆ ၊ အမှတ် ၅၀၁၄ တင့်ကားတပ်တွေကို ပြန်ရတဲ့အခါ လေသံနည်းနည်း ပြန်ကျယ်လာပါတယ်။ ဗန်းမော်စစ်မျက်နှာမှာ စစ်တပ် ကြွားလုံးထုတ်နေပေမဲ့ အထိအခိုက်အဆုံးအရှုံး များနေသလို အရှုံးအနိုင်လည်း ယတိပြတ် မပြောနိုင်သေးပါဘူး။

ဖားကန့်ဒေသမှာလည်း မူရင်း တပ်မ ၃၃ အပြင် စကခ ၃ ခေါ် တပ်မဟာ ၃၊ မပခ တိုင်းတပ်အချို့နဲ့ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော် (SNA) ကို အင်အားထပ်ဖြည့်ပြီး ထိုးစစ်ဆင်နေပါတယ်။

ဖားကန့်မှာလည်း စစ်တပ်အင်အား ၂,၀၀၀ မှ ၂,၅၀၀ ကြား ရှိနိုင်ပါတယ်။ စစ်တပ်ကို ဖားကန့်ဒေသရှိ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နဲ့ ကချင် KPDF တပ်များ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်နေကြပါတယ်။ အင်အားဖြည့်တင်းပြီး ဖားကန့်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ စစ်တပ်ဟာ သုံးလကြာမြင့်တဲ့အခါ စခန်းအချို့ ပြန်ရပေမဲ့ ရုန်းကန်နေရဆဲဖြစ်ပြီး တိုက်ပွဲတပွဲချင်းမှာလည်း အထိနာနေပါတယ်။

KIA နဲ့ ပူးပေါင်းအင်အားတွေဟာ ဗန်းမော်မှာ နေရာယူစစ်နဲ့ ချေမှုန်းရေး တွဲစပ်တိုက်ခိုက်နေသလို ဖားကန့်မှာတော့ နေရာယူစစ်၊ ပြောက်ကျားစစ်နဲ့ ချေမှုန်းရေး တွဲစပ်တိုက်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကချင်စစ်မျက်နှာမှာ နေရာတချို့ ပြန်ရတော့ အသံကောင်းဟစ်နေပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း လိုင်ဇာ ပြန်သိမ်းမယ်ဆိုတာပါပဲ။ လိုင်ဇာနား ကပ်နေတုံးကတောင် လိုင်ဇာ မရောက်နိုင်တဲ့ စကမ စစ်အုပ်စုရဲ့ လိုင်ဇာအိပ်မက် ပြန်မက်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။

စကမ အသံလုံးဝ မထွက်သည့် ရခိုင်စစ်မျက်နှာ

တကယ်တော့ စစ်အင်အားအများဆုံး သုံးထားပြီး ခံစစ်ကနေ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ ရခိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်မှာ အမ်း-ပဒါန်း-နတ်ရေကန် တောင်ကြား၊ ပြည်-ညောင်ကျိုး-တောင်ကြားနဲ့ ဂွ-ငသိုင်းချောင်း တောင်ကြားလမ်း သုံးနေရာအနက် တနေရာမှာ အနည်းဆုံး အင်အား ၁,၅၀၀ နဲ့အထက် အသုံးပြုပြီး အာရက္ခတပ်တော် (AA) ကို ခံစစ်ဆင်သလို ရရင်ရသလို ပြန်လည် ထိုးစစ်ဆင်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဒါ့ပြင် ကျောက်ဖြူနဲ့ စစ်တွေမြို့တိုင်းမှာ ရေတပ်က စစ်သင်္ဘော ၁၀ စီးခန့်စီနဲ့ စစ်အင်အား အနည်းဆုံး ၂,၅၀၀ အထက် အသုံးပြုထားပါတယ်။ ကျောက်ဖြူမှာ ပြန်လှန်ထိုးစစ် အဆက်မပြတ်ပြုလုပ်နေပြီး စစ်တွေမှာ အဓိက ခံစစ်ပြင်ကာ ပြန်လည် ထိုးစစ်ဆင်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

နတ်ရေကန်၊ ညောင်ကျိုး၊ ဂွ-ငသိုင်းချောင်း စတဲ့ တောင်ကြားလမ်းသုံးခုနှင့် တိုက်ပွဲပြင်းထန်ပါတယ်။ အကြိမ်ကြိမ် ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ စစ်တပ်ဟာ ပြန်လန်ကျပြီး အစုလိုက်အပြုံလိုက်သေကာ အထိနာနေပါတယ်။ AA တပ်တွေက တဖြည်းဖြည်း ရှေ့တိုးလားနေပါတယ်။

အလားတူ ကျောက်ဖြူစစ်မြေပြင်မှာလည်း စစ်မျက်နှာသုံးခု ဖြန့်ခွဲပြီး ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ စစ်တပ် အကြိမ်ကြိမ် တပ်လန်ကျပြီး အထိနာနေပါတယ်။ စစ်ကြောင်းလိုက် ပြုတ်နေတာတွေလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ စစ်တွေမှာ စစ်တပ် အသံပေးနေပေမဲ့ မစရဲသေးပါဘူး။ AA က တဖြည်းဖြည်းချင်း ရှေ့တိုးပြီး နေရာယူနိုင်နေပါတယ်။ AA ဟာ နေရာယူစစ်နဲ့ ချေမှုန်းရေးကို အကောင်းဆုံး တွဲစပ်တိုက်ခိုက်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။

ကျန်တဲ့စစ်မျက်နှာတွေက နေရာတချို့ကို စကမ အုပ်စု ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်တာရှိပေမဲ့ ရခိုင်စစ်မျက်နှာမှာတော့ ယခုအချိန်ထိ စကမ အုပ်စု ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်တာ တနေရာမှ မရှိသေးဘဲ တက်ထိုးလိုက်၊ လန်ကျလိုက်၊ အတုံးအရုံး သေလိုက်ပါပဲ။ ဒါ့ပြင် စခန်းတခုပြီးတခု ထပ်မံ လက်လွှတ်နေရတာ တွေ့နေရပါတယ်။

စစ်တပ် လေလုံးထွားမှု

စစ်တပ် လေလုံးထွားတဲ့ နေရာတွေကတော့ မြို့နဲ့ စခန်းတွေ သိမ်းရတဲ့ ရှမ်းမြောက်၊ ကရင်နီရှိ မိုးဗြဲ၊ ဒီးမော့ဆို၊ ကရင်ရှိ မြဝတီ အာရှလမ်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒုတိယ အသံထွက်နေတာက ကချင်စစ်မျက်နှာပေဆိုပေမဲ့ သူတို့ မျှော်လင့်သလို ဖြစ်မလာသေးပါဘူး။ စစ်တပ် လုံးဝ အသံမထွက်နိုင်တာကတော့ ရခိုင်စစ်မျက်နှာပါပဲ။

စစ်တပ်က ပထမ လေလုံးကတော့ သူတို့ဟာ သာလွန်တဲ့အင်အားကို စုစည်းနိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ လေလုံးပါ။ စစ်တပ်ဟာ ရှမ်းမြောက်ရှိ နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ တိုက်ပွဲတွေမှာ စုစည်းအသုံးပြုတဲ့ အင်အားဟာ ၁,၇၀၀ ထက်မပိုသလို ကရင်ပြည်နယ်၊ အာရှလမ်းမမှာလည်း ၁,၅၀၀ ထက် မပိုပါဘူး။

ကရင်နီမှာလည်း အင်အား ၁,၀၀၀ ထက် မပိုပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ စစ်တပ်ဟာ သူတို့ အင်အား အဆမတန် သာလွန်နေသလို ဆိုက်ဝါးထည့်ပြီး လေလုံးထွားပါတယ်။ ယုံတဲ့သူလည်း ယုံကြပါတယ်။ လက်တွေ့မှာ ရခိုင်နဲ့ ကချင်စစ်မျက်နှာတွေမှာ အင်အားအများဆုံးပါ။ ကချင်မှာ စစ်တပ် အသံသိပ်မထွက်နိုင်တာ၊ ရခိုင်မှာ လုံးဝ အသံမထွက်တာကတော့ သူတို့ အနိုင်မရ၊ အသာမရလို့ပါ။

နောင်ချို၊ မိုးဗြဲ၊ အာရှလမ်းတွေမှာ စစ်တပ်ရဲ့ လေလုံးကတော့ နည်းပညာမြင့်ဒရုန်း၊ ညဘက်မှာပါ ရန်သူလှုပ်ရှားမှု မြင်ရတယ်ဆိုတဲ့ ဒရုန်းတွေပါ။ ဒီလို အဆင့်မြင့်ဒရုန်းတွေကြောင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (EAO) တွေ၊ PDF တွေ အတုန်းအရုန်းသေပြီး နာလန်မထူတော့တဲ့အကြောင်း လေလုံးထွားသလို ဆိုက်ဝါးထည့်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သူတို့ဒရုန်းတွေဟာ ရခိုင်မှာ အစွမ်းထက်ကြောင်း စစ်တပ်က မကြွားရဲပါဘူး။ ဒရုန်းတွေ သုံးနေတဲ့ကြားက အရှုံးတွေဆက်နေတဲ့အပြင် AA တပ်ဖွဲ့တွေက ဒရုန်းတွေပစ်ချ၊ သိမ်းဆည်းရမိတဲ့ သတင်းတွေတောင် တက်နေပါတယ်။ အဆင့်မြင့်ဒရုန်းတွေ သုံးနေပေမဲ့ နိုင်ပွဲမရတဲ့အတွက် ကြွားလုံးမထုတ်ရဲပါဘူး။

စစ်တပ်က နောင်ချိုကို သိမ်းပြီး‌ ဂုတ်တွင်းကျော်ကာ ကျောက်မဲထိုးစစ်စကတည်းက ရှမ်းမြောက်ကို သေနင်္ဂဗျူဟာအရ ခြိမ်းခြောက်ပြီလို့ ဝါဒဖြန့်ပါတယ်။ တကယ်တော့ မိုးမိတ်၊ မိုးကုတ်ကိုတောင် မကပ်နိုင်သေး။

မူဆယ်နဲ့ လားရှိုးမှာလည်း ပိတ်မိနေတဲ့ စစ်တပ်ဟာ ရှမ်းမြောက်မှာလည်း ရုန်းကန်နေရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အလားတူ မြဝတီ အာရှလမ်း မသိမ်းနိုင်တာနဲ့ ကော်သူးလေအိပ်မက် ရိုက်ချိုးနိုင်ပြီလို့ လေလုံးထွားပါတယ်။ အာရှ လမ်းမရဲ့ တောင်ဘက်ခြမ်းနဲ့ မြောက်ဘက်ခြမ်းကို စိုးမိုးဖို့အသာထား၊ အာရှလမ်းမ လုံခြုံရေးကို တာဝန်ယူဖို့တောင် အတော်ကြိုးစားရဦီးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ စစ်တပ်က အောင်မြင်မှုအနည်းငယ်ရတာနဲ့ ဆိုက်ဝါးထည့်ပါတယ်။ စိတ်ဓာတ်စစ်ဆင်ရေး လုပ်ပါတယ်။ ယုံတဲ့သူလည်း ယုံကြတယ်။ တချို့ ကြောက်စိတ်ပေါ်နေပုံရတယ်။

ကချင်စစ်မျက်နှာမှာ ဗန်းမော်မြို့ရဲ့ တချို့နေရာတွေ ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီဆိုပေမဲ့ တမြို့လုံးကို ပြန်မထိန်းချုပ်နိုင်သေးသလို လေယာဉ်ကွင်းကို အသုံးပြုနိုင်တဲ့အထိ မထိန်းချုပ်နိုင်သေးပါဘူး။

ရခိုင် စစ်မျက်နှာ

ဒါ့ပြင် ဒီလိုအခြေအနေမှာ စစ်တပ်ဟာ ရှမ်းမြောက်၊ ကရင်နီ၊ ကချင်နဲ့ ကရင်မှာပဲ ထိုးစစ်ဆင်နေသလိုမျိုး ဆိုက်ဝါးထည့်ထားပါတယ်။ တချို့လည်း အဲသလို ထင်နေကြပုံရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲမှာ စစ်အင်အား အများဆုံးသုံးပြီး ထိုးစစ်ဆင်နေတာ ရခိုင်ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ ရခိုင်မှာ အောင်ပွဲသေးသေးလေးဖြစ်ဖြစ် အရမ်းလိုချင်နေတာပါ။ နေပြည်တော် သတင်းအရင်းအမြစ်တွေအရ ရခိုင်စစ်မျက်နှာမှာ လိုအပ်တဲ့၊ စစ်အင်အား၊ ဒရုန်းအပါအဝင် စစ်လက်နက်ပစ္စည်း၊ စစ်ကူပစ်ကူ ပေးဖို့ဆိုတာ စစ်တပ်ရဲ့ ပထမဦးစားပေးလို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ ရခိုင်မှာ အောင်ပွဲသေးသေးလေးဖြစ်ဖြစ် အရမ်းလိုချင်နေတာပါ။ နေပြည်တော် သတင်းအရင်းအမြစ်တွေအရ ရခိုင်စစ်မျက်နှာမှာ လိုအပ်တဲ့၊ စစ်အင်အား၊ ဒရုန်းအပါအဝင် စစ်လက်နက်ပစ္စည်း၊ စစ်ကူပစ်ကူ ပေးဖို့ဆိုတာ စစ်တပ်ရဲ့ ပထမဦးစားပေးလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ရခိုင်စစ်မျက်နှာမှာ စစ်တပ် အသံမထွက်နိုင်ပါဘူး။ စစ်အင်အားအလုံးအရင်း သုံးတာလည်း မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒရုန်းတွေ အဆင်မြင့်တာလည်း မကြွားနိုင်ဘူး။ စစ်တပ်ရဲ့ ထိုးစစ်ဟာ တနေရာပြီးတနေရာ ရှေ့ဆက်ပြီး အောင်ပွဲရမယ်လို့လည်း ကြွားလုံးမထုတ်ရဲပါဘူး။ သေနင်္ဂဗျူဟာအရ ရခိုင်ကို အသာစီးရပြီလို့ မဆိုရဲကြပါဘူး။ အကြောင်းကတော့ စစ်မြေပြင်မှာ အနိုင်မရဘဲ ရှုံးပွဲတွေ့နေလို့ပါ။

စစ်တပ် ကြွားလုံးမထုတ်နိုင်တဲ့ ရခိုင်က စစ်အောင်နိုင်ခြင်း အကြောင်းအချက်တွေကို လေ့လာကြဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ သာမန်စစ်ဗျူဟာ သက်သက်ကြောင့်သာ မဟုတ်ဘဲ သူတို့တတွေ တလျှောက်လုံး တည်ဆောက်၊ ပြင်ဆင်၊ လေ့ကျင့်၊ စုဖွဲ့ပုံများနဲ့ AA ရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်မှုကလည်း လက်ရှိအောင်ပွဲများအတွက် အရေးပါလိမ့်မယ် ထင်ပါတယ်။

✍ဇေယျ (အညာ)