စစ်တပ်ကျူးလွန်မှုကို နိုင်ငံတကာက လက်ပိုက်ကြည့်မနေဘဲ ထိန်းကျောင်းပေးဖို့ အကူအညီတောင်း၊ စစ်တပ်ကျူးလွန်ခဲ့တာတွေထဲမှာ အဆိုးဝါးဆုံး အပြင်းထန်ဆုံးသော စစ်ရာဇဝတ်မှုဟုဆို

စစ်တပ်က ဆေးဝါးတွေပိတ်ဆို့ထားချိန်၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီကဆေးဝါး အလွယ်ဝယ်မရချိန် အခက်ခဲ အကြမ်းတမ်းဆုံးကာလကို ဖြတ်သန်းနေရဟု အသိပေး

ရက္ခိုင်ဒေသတကျော့ပြန်စစ်ပွဲ (၂)နှစ်ကျော်အတွင်း စစ်ကောင်စီလက်ချက်ကြောင့် ဒေသခံ ပြည်သူ ၁၂၀၀ ထက်မနည်း သေဆုံး

ရက္ခိုင်ပြည်နယ်၊ မြောက်ဦးမြို့ပြည်သူ့ဆေးရုံကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ဒီဇင်ဘာ ၁ဝရက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးနေ့မှာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့အပေါ် အာရက္ခတပ်တော်(AA)က ကန့်ကွက်ရှုတ်ချကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်ကျူးလွန်ခဲ့တာတွေထဲမှာ အဆိုးဝါးဆုံး အပြင်းထန်ဆုံးသော စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။

မြောက်ဦးဆေးရုံကို စစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ ဆေးရုံအတွင်း ဆေးကုသခံယူနေကြတဲ့ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူတွေ၊ (၃)လသားအရွယ် မိန်းကလေး တစ်ဦးအပါအဝင် အမျိုးသား (၁၆) ဦး၊ အမျိုးသား (၁၇) ဦး စုစုပေါင်း ၃၃ဦး ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးကာ အခြားသော ဆေးကုသမှုခံယူနေကြတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ကလေးသူငယ်တွေအပါအဝင် အရပ်သား ပြည်သူ ၇၆ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ AAက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သူတွေထဲမှာ အာရက္ခပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအချို့လည်း ပါဝင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရလို့ ပြည်သူ့ဆေးရုံဝင်းအတွင်းရှိ ဆေးရုံပင်မဆောင်ကြီး၊ ခွဲစိတ်ဆောင်၊ အရိုးဆောင်၊ အဓိက ခွဲစိတ်ခန်းမ အပါအဝင် ဆေးရုံဝင်းအတွင်းရှိ ဝန်ထမ်းအိမ်ရာ စတဲ့ မြောက်ဦးပြည်သူ့ဆေးရုံကြီး တစ်ခုလုံးနီးပါး ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ဆေးရုံပတ်ဝန်းကျင်ရှိ လူနေအိမ် အဆောက်အအုံအချို့ပါ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း အသိပေးပါတယ်။

မြောက်ဦးပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးဟာ အာရက္ခဒေသအတွင်း နေထိုင်ကြတဲ့ လူမျိုး၊ ဘာသာမရွေး ဆေးကုသပေးနေတဲ့ အာရက္ခပြည်သူလူထု အားကိုးအားထားအပြုရဆုံး ဆေးရုံကြီးတစ်ရုံ ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။

AAနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်အကြား နှစ်နဲ့ချီတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက်ရှိရာ လက်ရှိ အချိန်ထိ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေသလို စစ်ကောင်စီက လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများအပါအဝင် အခြေခံဆေးဝါးတွေ ပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက် ခံထားရတဲ့ကာလဖြစ်ကြောင်း AAကအသိပေးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက ဆေးဝါးတွေ အလွယ်တကူ ဝယ်ယူမရရှိနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပြီး အခက်အခဲအကြမ်းတမ်းဆုံးကာလတွေကိုဖြတ်သန်းနေရကြောင်း အသိပေးပါတယ်။

အခက်အခဲမျိုးစုံကြားမှ အရပ်သားပြည်သူတွေကို လူမျိုး၊ ဘာသာမရွေး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ မြောက်ဦးပြည်သူ့ဆေးရုံကို တမင်တကာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီလုပ်ရပ်ဟာ လွန်စွာစက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ် ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ ဒါတင်မကဘဲ အာရက္ခဒေသအတွင်း စစ်ကောင်စီ ကျူးလွန်ခဲ့တာတွေထဲမှာ အဆိုးဝါးဆုံး၊ အပြင်းထန်ဆုံးသော စစ်ရာဇဝတ်မှုကြီးတစ်ခု ဖြစ်သလို အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရ၊ သေဆုံးမှုအများဆုံးဖြစ်စဉ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ကြောင်း AAက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

စစ်သားအချင်းချင်းတိုက်ခိုက်တာဟာ စစ်ရဲ့ သဘောသဘာ၀အရ ပြောစရာမလိုပေမယ့် အရပ်သားပြည်သူလူထုများရှိရာ မြို့၊ ရွာတွေနဲ့ ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးတွေကို တမင်တကာရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိတိုက်ခိုက်ပြီး အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ အစုလိုက်၊ အပြုံလိုက် သေစေနိုင်သော လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုမျိုးဟာ ယဉ်ကျေးသောကမ္ဘာကြီးနဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ဘယ်လိုမှလက်သင့်ခံ မရနိုင်တဲ့ အကျည်းတန် စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ် လုပ်ရပ်တွေဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

” ယခုကဲ့သို့ အများပြည်သူပိုင် ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများ၌ ဆေးကုသမှုခံယူနေကြသော အပြစ်မဲ့ အရပ်သား ပြည်သူများအပေါ် ပြစ်မှုကျူးလွန်ခံရခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တရားမျှတမှုရရှိရေးအတွက် ရက္ခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် အနေဖြင့် တရားမျှတမှုကို ချစ်ခင်မြတ်နိုးသော လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်းကာ တရားမျှတမှု ရရှိသည်အထိ ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ပြစ်မှုကျုးလွန်သူ၊ ကျူးလွန်ရန် စေခိုင်းသူနှင့် ပါဝင်ပတ်သက် သူများအား ပြင်းထန်စွာ လက်တုံ့ပြန်သွားမည် ဖြစ်ပါသည်”လို့လည်း AAက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

“ဒီဟာကတော့ အကြမ်းဖက် ဖက်ဆစ်စစ်ကောင်စီက စစ်ဖက်နဲ့မဆိုင်တဲ့အရပ်ဖက်ပစ်မှတ်တွေကိုရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ အကြမ်းဖက်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်တာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒါဟာစစ်ရာဇဝတ်မှုကိုပြောင်ပြောင်တင်တင်းကျူးလွန်တာဖြစ်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက် ဖက်ဆစ်စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ သူတို့ကျူးလွန်တဲ့အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်မှုအတွက် သူတို့တာဝန်ယူမှု၊တာဝန်ခံမှုရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်​တော်တို့ ULA/AAအနေနဲ့ကတော့ ဒီမတရားတိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခံရတဲ့ ကျွန်​တေည်တို့ရဲ့အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေ တရားမျှတမှုရရှိဖို့အတွက်လိုအပ်သလိုလက်တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”လို့ AA ​ပြော​ရေးဆိုခွင့်ရှိသူဦးခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။

၎င်းကဆက်ပြီး “အကြမ်းဖက်ဖက်ဆစ်စစ်ကောင်စီဟာ စစ်မြေပြင်မှာသူတို့ဘက်ကအထိခိုက် အကျအဆုံးတွေများလာပြီဆိုလို့ရှိရင်ဒီအပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကိုဦးတည်ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်တာကတော့ ဒါသူတို့ရဲ့ ဒီနည်းဗျူဟာတခုလို့လည်း ပြောလို့ရတာပေါ့။ အခုလည်းပဲဒီ တခြားစစ်မျက်နှာတွေဖြစ်တဲ့ မကွေးစစ်မျက်နှာ၊ ပဲခူးစစ်မျက်နှာ နောက်ဧရာဝတီစစ်မျက်နှာ နောက်ဒီကျောက်ဖြူစစ်မျက်နှာတွေမှာ အကြမ်းဖက်ဖက်ဆစ်စစ်ကောင်စီကသူတို့ ထိခိုက်ကျဆုံးမှုတွေ တအားများနေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ အခုလိုမျိုးဒီအရပ်သား စစ်ဖက်နဲ့မဆိုင်တဲ့ဒီအရပ်သားပြည်သူတွေနေထိုင်တဲ့နေရာတွေကို ဒါဦးတည်ပစ်မှတ်ထားပြီးတော့မှ သရဲဘောကြောင်စွာနဲ့ စစ်သားမဆန်ပေါ့နော် စစ်သားမဆန်ဘဲနဲ့ အခုလိုမျိုးအရပ်ဖက်ပစ်မှတ်တွေကို မတရားအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်တာဖြစ်ပါတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

အာရက္ခဒေသအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့မှ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူတွေကို အခုလို နေ့စဉ်ရက်ဆက် တမင်တကာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ပြစ်မှုကျူးလွန်နေတာကို နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ လက်ပိုက်ကြည့်မနေဘဲ ဝိုင်းဝန်းထိန်းကျောင်းပေးကြဖို့ အားကိုးစွာ အကူအညီတောင်းခံကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီလို တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရတဲ့ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူလူထုတို့အတွက် တရားမျှတမှုရရှိစေဖို့နဲ့ ကျူးလွန်ခဲ့သောသူတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူ အပြစ်ပေးနိုင်ဖို့ ကိုလည်း မတရားကျူးလွန်ခံခဲ့ရသော သူများကိုယ်စား နိုင်ငံတကာနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးများ၊ အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများထံသို့ တလေးတစား အကူအညီတောင်းခံကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ AAနဲ့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့ရာမှာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပစ်မှတ်မဟုတ်တဲ့ အရပ်သား ပြည်သူ နေထိုင်သွားလာရာ တွေကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု အပါအဝင်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့ရာ ၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက်က ၂၀၂၅ နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက်အထိ (၂)နှစ်တာ ကာလအတွင်း စစ်တပ်လက်ချက်ကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ (၁၁၅၂)ဦး သေဆုံးကာ (၂၁၅၃) ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း AAက အသိပေးထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မတရားသဖြင့် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူ (၁၀၃၄) ဦးအထိ ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ အခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၅ရက်မှာ ရသေ့တောင်မြို့နယ်က ကျေးရွာ ၂ရွာကို စစ်ကောင်စီ တိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ အရပ်သား ၅ဦးသေဆုံးကာ ၆ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၁၇ရက်မှာလည်း ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က ကျေးရွာအချို့ကို စစ်ကောင်စီလေကြောင်း ဗုံးကြဲခဲ့ရာ ပြည်သူ ၃ဦး သေဆုံးကာ ၅ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၂၈ရက်မှာလည်း ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းကျေးရွာ တရွာကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ကလေးငယ် အပါအဝင် ၇ဦးသေဆုံးကာ ၁၀ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ရက်မှာတော့ မြောက်ဦးဆေးရုံကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ ပြည်သူ ၃၀ ကျော်သေဆုံးကာ ၇၀ကျော် ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက်ကနေ မနေ့က ဒီဇင်ဘာ ၁၀ရက်အတွင်း စစ်တပ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် သေဆုံးသူ ၄၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးကာ ၉၇ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် စစ်တပ်နဲ့ AA တို့အကြား ရက္ခိုင်ဒေသ တိုက်ပွဲ ၂နှစ်ကျော်အတွင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အပါအဝင်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် အာရက္ခဒေသနေ ပြည်သူသေဆုံးမှုမှာ စုစုပေါင်း ၁၂၀၀ ဦးထက်မနည်းရှိပြီး ဒဏ်ရာရသူ စုစုပေါင်း ၂၂၅၀ ဦးထက်မနည်းရှိခဲ့ပါတယ်။

(ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မြောက်ဦးမြို့ဆေးရုံကိုစစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်အပြီး တွေ့ရစဉ်။ ဓာတ်ပုံ-Wai Hun Aung)