နိုင်ငံတဝှမ်းက လူထုရဲ့ဆန့်ကျင်မှုကြောင့် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ ရပ်ဆိုင်းထားတဲ့ မြစ်ဆုံ ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းအကောင်အထည်ဖော်ဖို့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက မြန်မြန်ဆန်ဆန် ခြေလှမ်းပြင်နေပါပြီ။

မြစ်ဆုံစီမံကိန်းစတင်ဖို့ အာဏာသိမ်းပြီး သုံးနှစ်အကြာမှာ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က စတင်လေသံပစ်ခဲ့တာပါ။

မြို့ကြီးတွေမှာ ဆိုးဆိုးရွားရွားမီးပျက်နေတဲ့ကာလ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ၊ သြဂုတ်လအတွင်းအခုလိုတိုင်းပြည်မှာမီးမမှန်တာကမြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို အကောင် အထည်မဖော်ခဲ့ ကြောင့် အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်ကအပြစ် တင်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက်ရှစ်လနီးပါးအကြာမှာမြစ်ဆုံစီမံကိန်းကိုအကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက်တရုတ်ကုမ္ပဏီ SPIC Yunnan International power investment Co.,LTD (SPYCIN) နဲ့ စီမံကိန်းကို သုတေသန လုပ်ဖို့နဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းချက်တွေ လုပ်ကိုင်ဖို့ ဧရာဝတီမြစ်ဆုံ – မြစ်ညာမြစ်ဝှမ်း ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဦးဆောင်အဖွဲ့ ကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

အခုနှစ် သြဂုတ်လအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်အတွင်းမှာလည်း စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ စီမံကိန်းတွေကို အသိပေးရာမှာ မြစ်ဆုံစီမံကိန်းလည်းပါဝင်တယ်လို့ တရားဝင်ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။

မြစ်ဆုံစီမံကိန်းအကောင်ထည်ပြန်ဖော်ဖို့ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က ကနဦးကထုတ်ပြောချက်တွေမှာ စီမံကိန်း နဲ့ပတ်သက်ပြီး အချက်အလက် တွေမပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် စစ်ကောင်စီ ဒုခေါင်းဆောင်ကတော့ တရုတ်နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးနောက် တည်ဆောက်မယ့်တမံ ဒီဇိုင်းကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်က သူရဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ခရီးစဉ်အတွင်းလူသိရှင်ကြားအသိပေးလာပါတယ်။

ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မယ့် မေခနဲ့ မလိခ မြစ်ဆုံရာ အရပ်မှာ တမံကို နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေးအရအကျိုးရှိမယ့် ကွန်ကရစ်ကျောက်ဖြည့် တမံ တည်ဆောက်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီဒုခေါင်းဆောင်ကဆိုပါတယ်။

အခုလို တမံ ဒီဇိုင်းပြောင်းတာက တရုတ်နဲ့ သဘောတူချက်ရထားပြီး ဖြစ်သလို ငလျင်ဒဏ်ခံနိုင်ဖို့ဖြစ်တယ်လို့ မြစ်ကြီးနားခရီးစဉ်မှာ အသိပေးခဲ့ပါတယ်။

ငလျင်ပြင်းအားရစ်ချ်စကေး ၇.၇ ထက်ပိုတဲ့ငလျင်ဒဏ်ခံနိုင်အောင်ဒီဇိုင်းရေးဆွဲ တွက်ချက်တည်ဆောက်မှာလို့လည်း အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ ဒုခေါင်းဆောင်ကပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကိုပြန်စဖို့ ပြင်ဆင်နေပေမယ့် မြေပြင်မှာ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ဖို့ လှုပ်ရှားမှုတွေ မတွေ့ရသလို ပြည်သူလက်မခံတာကြောင့် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ဆုံဒေသ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောပါတယ်။

မြေပြင်မှာ တရုတ်ကုမ္ပဏီ ဝန်ထမ်းတွေအမြဲတမ်း ရှိပေမယ့် လှုပ်ရှားမှု လုပ်ဆောင်တာ မတွေ့ရဘူးလို့ သတင်းရင်းမြစ်ကအသိပေးပါတယ်။

“ဒါက တဦးတယောက်တည်းပိုင်တဲ့ဟာမဟုတ်ဘူး၊ အဖွဲ့အစည်းတခုတည်းပိုင်တဲ့ဟာလည်းမဟုတ်ဘူး၊ အစိုးရ တစ်ခုတည်းလည်းပိုင်တဲ့ဟာမဟုတ်ဘူး၊ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ မြစ်ဆုံဟုတ်တယ်၊ မြစ်ဆုံကို ပိုင်တာကတော့ ပြည်သူတွေပဲ အဲဒါပဲပြောချင်တယ်၊ ပြည်သူတွေ လက်မခံဘူးဆိုရင် မြစ်ဆုံစီမံကိန်းက ဘယ်နှစ်ဖွဲ့ပဲ ဖွဲ့ဖွဲ့ ၊ဘယ်အချိန်ကာလပဲ ရောက်လာရောက်လာ ဖြစ်လာမယ်မဟုတ်ဘူး” လို့ အဲဒီ သတင်းရင်းမြစ်ကဆိုပါတယ်။

စီမံကိန်းနေရာတဝိုက်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရှိပေမယ့် မြစ်ဆုံနဲ့ ဆက်စပ်ဒေသ တွေမှာ လည်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA) လှုပ်ရှားမှု အားကောင်းတဲ့ဒေသ ဖြစ်တယ်လို့ လည်း သတင်းရင်းမြစ်ထံကသိရပါတယ်။

ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ ၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIO/KIA) ဟာ မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို အစဉ်တစိုက် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ထားပါတယ်။

ဒါကြောင့် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း KIA ရဲ့ ထိုးစစ်ကို ရင်ဆိုင်လာရချိိန်မှာ စစ်ကောင်စီဟာ မြစ်ဆုံကိုအကြောင်းပြ ပြီး KIO/KIA အပေါ် နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားပေးချင်တာဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ချက်တွေလည်းရှိနေပါတယ်။

ဧရာဝတီမြစ် မြစ်ဖျားခံရာ မေခနဲ့မလိခ မြစ်တို့ ပေါင်းဆုံရာ မြစ်ဆုံ ဒေသမှာ တမံဆောက်ပြီး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မယ့် စီမံကိန်းကို ယခင်စစ်အစိုးရလက်ထက် ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာအမှတ်(၁)လျှပ်စစ်စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန နဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီ CPI တို့ လက်မှတ်ထိုးခဲ့တာပါ။

စီမံကိန်းမှာပါဝင်တဲ့ တမံ ခုနှစ် အနက် မြစ်ဆုံ တမံက အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး မြစ်ကြီးနားမြို့အထက် ၂၅ မိုင်ခန့်အကွာ ၊ တန်ဖဲကျေးရွာအောက် သုံးမိုင်ခန့် အကွာမှာ တည်ဆောက်မှာပါ။

မြစ်ဆုံ စီမံကိန်းကြောင့် ဒေသခံတွေအပေါ်သက်ရောက်မှု ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်ပျက်စီးမှု ၊ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းပြောင်းလဲမှုဖြစ်လာနိုင်ပြီး မြစ်ကိုမှီခိုနေရတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လူမှုဘဝတွေအပေါ် ဆိုးကျိုးများနိုင်တာကြောင့် စီမံကိန်းကို နိုင်ငံတဝှမ်းအပြင်းအထန်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒါကြောင့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရက စီမံကိန်းကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး အရပ်သားရွေးကောက်ခံအစိုးရ NLD လက်ထက်မှာလည်း ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တာမရှိပါဘူး။