တရုတ်ထံမှရသော အသက်ဆက်ကြိုးအတွက် ရုရှားပြန်ပေးဆပ်ရ၊ “ရှက်ဖွယ်ပြောင်းပြန်အနေအထား” ရောက်
စစ်ပွဲအတွင်း တရုတ်ဘက်ဦးလှည့်အားကိုးသည့် ရုရှား၏လုပ်ရပ်သည် အနောက်အုပ်စု၏ပြင်းထန်သော ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများရှိချိန် ရုရှားစီးပွားရေး ဆက်လက်ရှင်သန်နေစေရန် အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့ သည်။ သို့သော် ယင်းအတွက် ရင်းနှီးပေးဆပ်ရမှု ရှိနေသည်။
ရုရှားအတွက် အသက်ဆက်ကြိုးဟုထင်ရသော်လည်း ရေရှည်တွင်မူ ရုရှားအား တရုတ်၏ ‘လက် အောက်ခံ စီးပွားရေးမိတ်ဖက်’ အဖြစ် ရောက်သွားစေနိုင်ကြောင်းနှင့် အနောက်အုပ်စုမှ တားမြစ်ထား သော အဓိကကုန်ထုတ်ကုန်များနှင့် အဆင့်မြင့်ကုန်ကြမ်းများအတွက် ရုရှားသည် ယခုအခါ တရုတ် အပေါ် အလွန်အမင်း မှီခိုနေရပြီဖြစ်ကြောင်း Atlantic Council ပညာရှင်အဖွဲ့က သောကြာနေ့တွင် ထုတ် ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
“စီးပွားရေးအရရော နိုင်ငံရေးအရပါ ရုရှားနဲ့တရုတ်ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ တော်တော်လေးမညီမျှဖြစ်နေပြီး နှစ်ဖက်စလုံးအတွက်တော့ အကျိုးရှိနေပါတယ်” ဟု Peterson Institute for International Economics မှပညာရှင် အယ်လီနာ ရီဘာကိုဗာနှင့် Kyiv School of Economics Institute မှ လေ့လာသုံးသပ်သူ လူးကပ်စ်ရီဆင်ဂါတို့က ပြောသည်။။
အနောက်အုပ်စု၏ သပိတ်မှောက်မှုနှင့် ပိတ်ဆို့မှုများအကြား ရုရှားသည် တရုတ်ထံမှ စက်ယန္တရားများ၊ မော်တော်ယာဉ်များနှင့် အီလက်ထရွန်နစ်ပစ္စည်းများကို ဝယ်ယူနေရပြီး၊ တရုတ်က ရုရှားရေနံများကို လျှော့ဈေးဖြင့် အမြောက်အများ ပြန်ဝယ်သည်။
“ဒါဟာ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်အလွန်တွေတုန်းက ရုရှားက တရုတ်ဆီ တန်ဖိုးမြင့်ကုန်စည်တွေတင်ပို့ခဲ့တဲ့ ဆက် ဆံရေးနဲ့ယှဉ်ရင် လုံးဝ ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားတဲ့ ရှက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့အခြေအနေပဲဖြစ်ပါတယ်”ဟု လေ့ လာဆန်းစစ်သူများက ဆိုသည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီးကတည်းက ရုရှားအစိုးရသည် နိုင်ငံ ၏စီးပွားရေးကို စစ်ပွဲခေတ်ပုံစံသို့ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ပိတ်ဆို့ခံရမှုနှင့် ပို့ကုန်ကန့်သတ်ခံရမှုများကြားတွင် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်နှင့် အစိုးရအသုံးစရိတ် အမြောက်အမြားသုံးစွဲခြင်းက ရုရှားစီးပွားရေးကို တောင့်ခံနိုင်စေခဲ့သည်။
သို့သော် ရေနံဈေးကျဆင်းမှုကြောင့် စွမ်းအင်တင်ပို့မှုမှရသော ဝင်ငွေများ သိသိသာသာ လျော့နည်းလာ ကာ စီးပွားရေးတွင် အက်ကြောင်းများစတင်ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့်မားနေစဉ် ဝယ်လို အားကလည်း လျော့နည်းလာသည်။
တရုတ်က ရုရှားကို လိုအပ်သည်ထက် ရုရှားက တရုတ်ကို ပိုမိုလိုအပ်နေ
ယခုအခါ ရုရှားနိုင်ငံ၏သွင်းကုန်အများစုမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်မှုအများစုကို တရုတ် ယွမ် ငွေဖြင့်သာ ပေးချေနေရသည်။ ရုရှားသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တရုတ်အတွက် ရေနံစိမ်းအများဆုံးတင်ပို့သူ ဖြစ်လာခဲ့သော်လည်း ယင်းမှာ တရုတ်အတွက် စုစုပေါင်းရေနံသွင်းကုန်၏ ငါးပုံတပုံသာ ရှိသည်။ ရုရှား အတွက် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့မှရရှိသောဝင်ငွေသည် နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်၏ သုံးပုံတပုံခန့်အထိ ရှိပြီး အရေးပါသည်။
တရုတ်သည် ၎င်း၏ ကြီးမားလှသော ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍအတွက် ကမ္ဘာ့ဝယ်လက်များ လိုအပ်နေပြီး ရုရှားမှာ ယင်းဝယ်လက်များထဲမှ တဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဥရောပက ရုရှားစွမ်းအင်အပေါ် မှီခိုသကဲ့သို့ တရုတ်က ရုရှားအပေါ် မှီခိုခြင်းမရှိသောကြောင့် ရရှိလာသော အကျိုးအမြတ်များသည် “တရုတ်အတွက်ထက် ရုရှားအတွက် ပိုမိုအရေးကြီးနေသည်” ဟု လေ့လာသူများက ဆိုသည်။
ထို့ပြင် စီးပွားရေးရှုထောင့်အရကြည့်လျှင် တရုတ်သည် ရုရှားအတွက် ဥရောပသမဂ္ဂထက် ပိုကောင်း သော ကုန်သွယ်ဖက်မဟုတ်ကြောင်း၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို လျှော့ဈေးဖြင့်ဝယ်ယူပြီး ရုရှားတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နည်းပါးကြောင်းနှင့် တရုတ်ထုတ်ကုန်များသည် နည်းပညာပိုင်းအရ အနောက်အုပ်စုထက် နိမ့်နေတတ်ကြောင်း လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။
ထိုသို့ မညီမျှသော ဆက်ဆံရေးသည် တရုတ်အား ညှိနှိုင်းမှုများတွင် အသာစီးရစေသည်။ ရုရှားအတွက် အခြားရွေးချယ်စရာ လမ်းစနည်းနေသည်ကိုသိသောတရုတ်သည် ရုရှားရေနံကို ဈေးနှိမ်၍ဝယ်ယူနေ ခြင်းဖြစ်သည်။
“နေတိုးအဖွဲ့ ထိုင်ဝမ်ဘက် အာရုံမရောက်စေဖို့ တရုတ်ကိုကူညီတဲ့အနေနဲ့ ရုရှားဟာ နေတိုးကိုတိုက် ခိုက်ပေးလောက်တဲ့အထိ တရုတ်ရဲ့ လက်ပါးစေ လုံးလုံး ဖြစ်မသွားသေးပေမယ့် ‘အကန့်အသတ်မရှိ’ တဲ့ မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးမှာတော့ တရုတ်ရဲ့ လက်အောက်ခံ မိတ်ဖက်ဖြစ်နေတာကတော့ သေချာပါတယ်” ဟု လေ့လာဆန်းစစ်သူများက ဆိုသည်။
Business Insider မှ Russia’s wartime lifeline from China comes with a price: an ’embarrassing reversal’ for Moscow အား Brownie ဘာသာပြန်သည်။


Leave a Reply