သမီးငယ်ဟင်းရာဂျဘ်ကို ကျည် 355 တောင့်ပစ်ရာတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူ ၂၄ ဦးကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် ICC တရားရုံးသို့ အမှုတင်သွင်း

အစ္စရေးစစ်သားရှောင်ဂလပ်စ်က သမီးငယ်လေးဟင်းန်ရာဂျဘ်ကို ကျည် ၃၅၅ တောင့်ဖြင့် ပစ်ခတ်ရာတွင် အမိန့်ပေးခဲ့သူဖြစ်တယ်။

2024 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် 5 နှစ်အရွ ယ် ပါလက်စတိုင်းမိန်းကလေး ဟင်န်ရာဂျဘ်ကို ကျည်ဆံပေါင်း 355 ကျော်ဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့သော အစ္စရေးစစ်သားများ၏ အထောက်အထားများကို ဖော်ပြသည့် သီးသန့်စာရွက်စာတမ်းများကို အလ်ဂျားဇီးယားကရရှိထားတယ်။

Al-Jazeera ၏ အဆိုအရ သံချပ်ကာတပ်မဟာ 52 အစ္စရေးစစ်သားရှောင်ဂလပ်စ်နှင့် အီတေရူကရီကော့ဗ်တို့ဟာ ကားနဲ့သွားနေတဲ့ ဟင်းန်ရာဂျဘ် ၊ သူမ၏ မိ သားစုနှင့် အခင်းဖြစ်ပွားရာသို့ အပြေး အလွှားရောက်ရှိလာသော ဆေးမှူးများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်။

ဟင်းရာဂျဘ်ဖောင်ဒေးရှင်းက ဟင်းန်ရာဂျဘ်နှင့် သူမ၏ ကယ်ဆယ်ရေးသမားများကို သတ်ဖြတ်မှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူ ၂၄ ဦးအား ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး ICCကို တောင်းဆိုထားသည်။

■ ပုဒ်မ (၁၅) အရ ဟင်းရာဂျဘ်အသတ်ခံရမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး စာမျက်နှာ ၁၂၀ ရှိသော အမှုတွဲဖိုင်ကို နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး ICC သို့ တင်သွင်းခဲ့သည်။

■ သမီးငယ်အသတ်ခံရမှုအတွက် အစ္စရေးစစ်သား ၂၄ ဦးနှင့် တပ်မှူးများ၏ တာဝန်ကို အမှုဖိုင်တွင် ဖော်ပြထား။

■ Empire of Vampireကုမ္ပဏီ၊ 52 သံချပ်ကာတပ်ရင်းနှင့် 401 သံချပ်ကာတပ်မဟာတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ရန် ဖောင်ဒေးရှင်းက
တောင်းဆိုထား။

Hind Rajab Foundation

ဟင်န်းရာဂျဘ်ကိုပစ်ခတ်မှူဖြစ်စဥ်

ဟင်းန်ရာဂျဘ်ကို ပစ်ခတ်မှူဖြစ်စဥ်ဟာ ဂါ_ဇာစစ်ပွဲအတွင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါ ရီလ ၂၉ ရက်နေ့က ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၅ နှစ်အရွယ် ပါ_လ_က်_စတိုင်းမိန်းကလေးငယ် ဟင်းန်းရာဂျဘ် အပါအဝင် သူ့မိသားစုဝင် ၆ ဦးနဲ့ သူ့ကို ကယ်ဆယ်ဖို့လာတဲ့ ပါလက်စတိုင်း လခြမ်းနီအသင်း (PRCS) မှ သူနာပြု ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်။

ဖြစ်ပွားချိန်: ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်နေ့ ဂါ_ဇာစီးတီး၊ တယ်လ် အယ်လ်-ဟာဝါ ရပ်ကွက်။

သူမနဲ့ သူ့မိသားစုဝင်တွေဟာ ဂါဇာစီးတီးကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ဖို့ ကားတစ်စီးနဲ့ သွားနေစဥ် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ ပစ်ခတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတယ်။ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ကားပေါ်ပါလာတဲ့ သူ့အန်တီ၊ ဦးလေးနဲ့ ညီအစ်ကိုဝမ်းကွဲ ၃ ဦး နေရာမှာတင် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သူမနဲ့ သူမရဲ့ ၁၅ နှစ်အရွယ် ဝမ်းကွဲအစ်မ လာယန်တို့သာ ကျန်ခဲ့ပါတယ်။

လာယန်ဟာ ပါလက်စတိုင်း လခြမ်းနီအသင်း (PRCS) ကို အကူအညီတောင်းဖို့ ဖုန်းဆက်ခဲ့ပြီး စကားပြောနေစဥ် ကားကို အစ္စရေးတင့်ကားတစ်စီးက ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပြီးနောက် ဖုန်းလိုင်း ပြတ်တောက်သွားကာ လာယန်လည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

နောက်တစ်ကြိမ် PRCS က ပြန်ခေါ်တဲ့အခါမှာတော့ ဟင်းန်းရာဂျဘ် တစ်ဦးတည်းသာ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူအဖြစ် ဖြေကြားခဲ့ပြီး သူနာပြုတွေ လာရောက်ကူညီဖို့ နာရီပေါင်းများစွာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတယ်။

PRCS က စေလွှတ်လိုက်တဲ့ သူနာပြု ၂ ဦး လိုက်ပါလာတဲ့ လူနာတင်ယာဥ်ဟာ ဟင်းရာဂျဘ်ရှိရာ ကားနားကို ရောက်ရှိချိန်မှာ ပစ်ခတ်ခံရကာ သူနာပြုနှစ်ဦးလုံး ပျောက်ဆုံးခဲ့တယ်။

၁၂ ရက်အကြာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ အစ္စရေးစစ်တပ် ဆုတ်ခွာသွားပြီးနောက် မိသားစုဝင်တွေ ပြန်သွားရှာဖွေရာမှာ ဟိန်းရာဂျပ်ရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို မိသားစုဝင် ၆ ဦးရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေနဲ့အတူ ကားထဲမှာ ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

သူနာပြုနှစ်ဦးရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ပျက်စီးနေတဲ့ လူနာတင်ယာဥ်ထဲမှာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ

Forensic Architecture အဖွဲ့က စုံစမ်းစစ်ဆေးချက်အရ ဟင်းန်ရာဂျဘ်တို့ စီးနင်းလာတဲ့ ကားကို ကျည်ဆံပေါင်း ၃၃၅ တောင့်ထိ ပစ်ခတ်ထားကြောင်း တွေ့ရပြီး အစ္စရေးတင့်ကားဟာ ကားနဲ့ အလွန်နီးကပ်တဲ့ နေရာမှာ ရှိနေခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြထားတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ လွတ်လပ်သော ကျွမ်းကျင်သူများ (UN independent experts) ကလည်း ဟင်းန်ရာဂျဘ်နဲ့ သူ့မိသားစု၊ သူနာပြုတွေ သေဆုံးမှုဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှု ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပြီး အ_စ္စ_ ရေးက #ထုံးစံအတိုင်း စွပ်စွဲချက်တွေကို လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။

ဒီဖြစ်စဥ်ဟာ ဂါဇာစစ်ပွဲအတွင်း အရပ်သားတွေအပေါ် ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကြေကွဲဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်တွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ လူသိများတယ်။

✍Soe Min