စစ်ခေါင်းဆောင်ဟာ ICC ရဲ့စွဲချက်နဲ့ ကမ္ဘာ့ဝရမ်းပြေးဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့အမြင်မျိုး တပ်တွင်းမှာရိုက်ခတ်မှုတွေရှိနေတယ်လို့ CDM တပ်မတော်အရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ဖို့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) ရှေ့နေချုပ် ကရင်မ်ခန်းက ICC ကို နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့မှာ ဦးတိုက်လျှောက်ထားခဲ့တာပါ။

ICC က စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်မယ့်ကိစ္စဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်က နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကတရားစွဲတုန်းက အခြေအနေနဲ့မတူတော့ဘဲ တပ်တွင်းမှာ ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိနေတယ်လို့ CDM တပ်မတော်အရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။

ICJ မှာ တရားစွဲခံရတုန်းက နိုင်ငံတကာက ဘာသာရေးလူမျိုးရေးအကြောင်းပြပြီး စစ်တပ်ကို မတရားစွပ်စွဲတာဖြစ်တယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ဝါဒဖြန့်ခဲ့ပြီး တပ်တွင်းမိသားစုတွေဟာ သတင်းမှန်မရခဲ့ကြဘူးလို့ CDM တပ်မတော်အရာရှိ ဗိုလ်ကြီး လင်းထက်အောင်က ပြောပါတယ်။

“စစ်တပ်ထဲက လက်ရှိထွက်လာတဲ့ သတင်းစကားအရတော့ အရင်တုန်းကနဲ့ မတူတော့ဘူးပေါ့နော်။ ICJ မှာ တရားစွဲခံရတဲ့အခြေအနေနဲ့ မတူတော့ဘဲနဲ့ ICC မှာ ဝရမ်းထုတ်ခံရတာသည် မင်းအောင်လှိုင်ကိုယ်တိုင် ဝရမ်းပြေးဖြစ်လာပြီဆိုတဲ့အသံတွေ စစ်တပ်ထဲမှာ ထွက်နေတာကတော့ တပ်တွင်းဖရဲသီးတွေဆီကနေ ကျနော်တို့ သိရတယ်ပေါ့။ အဲ့ဒီတော့ စစ်တပ်အပေါ် အရင်ကနဲ့မတူ ရိုက်ခတ်မှုက တော်တော်လေးရှိတယ်။ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေအပေါ် လက်အောက်အရာရှိ စစ်သည်တွေအနေနဲ့ မေးခွန်းတွေ ပြန်ထုတ်လာတာတွေရှိတယ်။ ဒါက မှန်လား မှားလားဆိုတဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ ပြန်လုပ်လာတာတွေလည်းရှိတယ်။ ချုပ်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ICC ရဲ့ ဖမ်းဝရမ်းသည် စစ်တပ်အပေါ်ရိုက်ခတ်မှုတွေအများကြီးရှိတယ်။ လက်ရှိခေါင်းဆောင်နေတဲ့ မင်းအောင်လှိုင်သည် ကမ္ဘာ့ဝရမ်းပြေးဖြစ်သွားပြီဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးက စစ်တပ်ထဲမှာပိုပြီး များလာတယ်ဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့ သိထားရပါတယ်ဗျ။”

ကုလသမဂ္ဂမှာဖွဲ့စည်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (IIMM) မှာ CDM တပ်မတော်အရာရှိတချို့ စစ်ခေါင်းဆောင်ကို စွဲချက်တင်နိုင်ဖို့ သက်သေထွက်ဆိုချက်တွေ ပေးထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

IIMM တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့လူချင်းတွေ့ဆုံပြီး အချက်အလက်တွေနဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေ ပေးခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ CDM တပ်တော်အရာရှိတွေဟာ ပြည်တွင်းကတိုက်ပွဲတွေမှာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ စစ်ရေးနည်းပညာတွေ ပြန်ဝေမျှခဲ့ကြသလို တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေရဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်ကို နည်းလမ်းစုံ နဲ့ အရေးယူနိုင်ရေးကိစ္စတွေမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြတာပါ။

NUG သမ္မတရုံးပြောခွင့်ရှိသူ ဦးကျော်ဇော်က “မင်းအောင်လှိုင်လို အကြမ်းဖက်စစ်အာဏာရှင်လည်း ထွက်ပြေးတာထက် တရားဥပဒေအရ တရားစီရင်မှုကို ခံရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အရှုံးနဲ့ထွက်ပြေးတဲ့ဟာ ရှိကောင်းရှိမယ်၊ ဒါပေမဲ့ တရားဥပဒေအရစီရင်မှုကတော့ ဘယ်တော့မှပြေးလွတ်မှာမဟုတ်ဘူး။ သူ့တသက်မှာ ဝရမ်းပြေးအနေနဲ့ နေပြီးတော့ အဖမ်းခံရတဲ့ကဏ္ဍတော့ တချိန်မဟုတ်တချိန်ရောက်လာမှာပါ” လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဆီးမှုလျှောက်ထားတာကနေ စစ်ကောင်စီထိပ်တန်းအရာရှိတွေ သိနားလည်ထားသင့်တာက ဥပဒေဟာ အားလုံးရဲ့အထက်မှာရှိပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ တရားဥပဒေကို လိုက်နာရမှာဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) ရှေ့နေချုပ် ကရင်မ်ခန်းက DVB နဲ့တွေ့ဆုံရာမှာ ပြောဆိုထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဘာတွေပြုမူခဲ့တယ်ဆိုတာကို တကမ္ဘာလုံးကစောင့်ကြည့်နေပြီး စစ်တပ်ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးမိန့်တွေ နောက်ထပ်တင်သွင်းနိုင်ဖို့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သူကပြောဆိုထားပါတယ်။

ICC ရှေ့နေချုပ်ရဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုချက်ကို ရခိုင်ပြည်နယ်အရေး မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီ (SAC-M)၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ (AI)၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောစုံ စမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (IIMM)၊ Burma Campaign UK၊ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအသင်း (BROUK) စတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက ကြိုဆိုကြောင်း ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားကြပါတယ်။