စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဒီပဲယင်းမြို့နယ် အိုးထိန်တွင်းကျေးရွာ (မြို့နယ်ထွေအုပ်၏ မှတ်တမ်းများတွင်တော့ အိုးထိမ်းတွင်းရွာဟုရေးသည်။) စာသင်ကျောင်းကို စစ်ကောင်စီက မေလ ၁၂ ရက်နေ့ နံနက်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်လို့ ပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသူ နှစ်ဒါဇင်နှင့် ဒဏ်ရာရသူ ၁၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါကို စစ်ကောင်စီဘက်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုမရှိဘူးလို့ ဗြောင်ငြင်းသလို သူ့လော်ဘီတွေကလည်း စစ်ကောင်စီကလက်သည်မဟုတ်တဲ့အကြောင်း ရေးကြ၊ ပြောကြပါတယ် ။ ဒီလိုပြောဆိုမှုတွေအပေါ်မှာ မဇ္ဈိမ Fact-check အဖွဲ့က သုတေသနလုပ် လေ့လာခဲ့ပါတယ်။

လော်ဘီတွေပြောတဲ့အချက်တခုကတော့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက စာသင်ကျောင်းမှာ လက်လုပ်ဗုံးတွေ ပြုလုပ်တာကနေ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ခဲ့ရတယ်ဆိုတာပါ။

ကိုသက်၊ ကျော်စွာ စတဲ့ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေကနေ အဖြူနဲ့အစိမ်းဆေးသုတ်ထားတဲ့ စာသင်ကျောင်းလို့ယုံကြည်ရတဲ့ အဆောက်အဦတခုမှာ လူငယ်တချို့ PVC ရေပိုက်တွေနဲ့ လက်လုပ်ဗုံးတွေ ဆင်နေတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်တခုကို ဖြန့်ဝေပြီး စာသင်ကျောင်းဗုံးကြဲခံရပါတယ်ဆိုတာ လုပ်ကြံတဲ့ ဇာတ်လမ်းဖြစ်တယ်လို့ ဖြန့်ဝေနေခဲ့ပါတယ်။

ဒီရုပ်သံကို ဧပြီလ ၂၉ ရက်နေ့တည်းက စစ်ကောင်စီအထောက်အပံ့ပေးထားတဲ့ ဝါဒဖြန့် လော်ဘီချန်နယ်ဖြစ်တဲ့ People Media ကနေ မကွေးတိုင်း၊ ဆောမြို့နယ်က စာသင်ကျောင်းမှာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ လက်လုပ် Drop ဗုံး လုပ်နေကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အဲဒီဗီဒီယိုမူရင်းဟာ Chindwin News Agency က X လူမှုကွန်ရက်မှာ မေလ ၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ဗီဒီယိုဖြစ်ပါတယ်။ နေရာကို အတိအကျ မဖော်ပြထားပေမယ့် ဆောမြို့က စာသင်ကျောင်းတွေ ပစ်မှတ်ထားခံနေရတယ်လို့ထည့်သွင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

Chindwin News Agency ဆိုတာ ဖေ့စ်ဘုတ်လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ဆိုင်တဲ့သတင်းတွေထုတ်ပြန်နေတဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ သတင်းဌာနတခုဖြစ်ပြီး ဩစတြေးလျားမှာအခြေစိုက်ပါတယ်။

ဒီရုပ်သံဖိုင်ကို မူရင်းဖော်ပြတဲ့ တစ်တော့ အကောင့်မှာတော့ ဖျက်လိုက်တာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဒီအကောာင့်ထဲက ရုပ်သံဖိုင်တခုထဲမှာ ဘုရားစောင်းတန်းတခုကို တွေ့ရပြီး ဖော်ပြထားတဲ့စာတွေကို အပြည့်အစုံ ဖတ်လို့မရပေမယ့် ‘ရှင်ပင်အလိုတော်ပေါက်’ လို့ ရှေ့စာလုံးတွေကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ရှင်ပင်အလိုတော်ပေါက် ဘုရားကို မကွေးတိုင်း ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ထဲမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိုးထိန်တွင်းကျေးရွာက စာသင်ကျောင်းအခင်းဖြစ်စဉ်ဟာ မေလ ၁၂ ရက်နေ့မှာဖြစ်တာရယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဒီပဲယင်းမြို့နယ်တွင်းဖြစ်တာမို့ အဖြစ်အပျက်နှစ်ခုဟာ မတူညီ၊ နေရာမတူညီ၊ အချိန်မတူညီကြပါဘူး။

လော်ဘီတွေပြောတဲ့ နောက်ထပ် ဇာတ်ကြောင်းကတော့ ကလေးတွေကို လူသားတံတိုင်းပြုလုပ်ပြီး ကျောင်းမှာ လက်နက်ခဲယမ်းစမ်းသပ်ရာမှာ ကလေးတွေဝိုင်းအုံကြည့်တာကြောင့် ထိခိုက်တာလို့ ဖြန့်ဝေပါတယ်။

အဲသလိုပြောဆိုရာမှာ လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ကလေးငယ်ပုံတွေလည်းပါပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီပုံတွေဟာ အရင်ကတည်းက ပျံ့နှံ့နေခဲ့တဲ့ ပုံတွေဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် မှာ ဖေ့ဘုတ်ပေ့ချ်တခုက ဖြန့်ဝေထားပြီး ပဇီကြီး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတုန်းကလည်း ဒီပုံတွေနဲ့ပဲ ဝါဒဖြန့်ထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။

လက်သုံးချောင်းထောင်ထားတဲ့ ကလေးပုံတွေဟာ ဧပြီ ၁၄ မှာ ‘Radi Ohm’ အကောင့်ကနေ ဖော်ပြထားတဲ့ လေကြောင်း၊ လက်နက်ကြီး၊ မိုင်း ဘေးအန္တရာယ်လျော့ချကာကွယ်ရေး အသိပညာပေးသင်တန်းက ပုံတွေပါ။ ဒီသင်တန်းပေးတဲ့ ကျောင်းဟာ အခုဗုံးကြဲခံလိုက်ရတဲ့ ကျောင်းမဟုတ်ဘဲ ကလေးခရိုင်ထဲက စာသင်ကျောင်းတကျောင်းဖြစ်ပါတယ်။

လော်ဘီတွေပြောတဲ့ နောက်ထပ် ဇာတ်ကြောင်း တခုရှိပါသေးတယ်။ PDF တွေရဲ့ ဗုံးခွဲမှုကြောင့် လို့ဆိုတာပါ။ စစ်ကောင်စီ လော်ဘီ ကျော်စိုးဦးကနေ “PDF ဗုံးခွဲမှုကြောင့် ကလေးငယ်များ သေဆုံးသွားခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်” ဆိုပြီး ဖော်ပြထားသလို အဲဒီအထဲမှာကိုပဲ အနီးနားမှာ လက်နက်တိုက်ရှိတဲ့အတွက် ပေါက်ကွဲတာလို့ ပြောထားပြန်ပါတယ်။

အိုးထိန်တွင်းကျေးရွာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ကိုမုတ်ဆိတ်ကတော့ ကျောင်းအနီးနားမှာ ဘုန်းကြီးကျောင်းပဲရှိပြီး ဘာလက်နက်တိုက်မှ မရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ မဇ္ဈိမကဒေသခံတွေကိုလည်း စုံစမ်းမေးမြန်းသလို အိုးထိန်တွင်းစာသင်ကျောင်း ဓာတ်ပုံတွေ၊ ဗီဒီယိုနဲ့ Google Map ကနေ စစ်ဆေးတာမှာ စာသင်ကျောင်းဝင်းခြံအတွင်း လက်နက်တိုက်လိုအဆောက်အဦမတွေ့ရပါဘူး။

ကျောင်းသားလူငယ်တွေနဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်တဲ့သူတွေ စုဖွဲ့ထားပြီး စစ်ကောင်စီလေတပ်ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဝေဟင်စစ်ဆင်ရေးတွေအကြောင်းကို စောင့်ကြည့်ပြီး ကြိုတင်အသိပေးတာတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Enemy Air Route – EAR ကနေလည်း ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ သတင်းစဉ် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
EAR ဖော်ပြမှု မှာ ” အဆိုပါ လေကြောင်းတို-က်ခို-က်မှုအတွက် စ-စ်ကောင်စီ၏ မိတ္ထီလာရှမ်းတဲလေတ-ပ်စခန်းမှ မေလ ၁၂ ရက်နေ့ နံနက် ၉နာရီ ၁၄မိနစ် ဝန်းကျင်က ပျံတက်ခဲ့သော MIG-29 ဂျက်ဖိုက်တာ ဖြင့် တို-က်ခို-က်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း EAR မှ အတည်ပြုနိုင်သည်။Óလို့ အချိန်အတိအကျနဲ့ သတင်းဖော်ပြထားတာပါ။

လော်ဘီတွေပြောတဲ့ နောက်ထပ်တချက်တခုကတော့ ဒီကာလဟာ နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်ဖြစ်တာကြောင့် ကျောင်းမှာ ကလေးတွေစုနေစရာ အကြောင်းမရှိဘူးဆိုတဲ့ အချက်ပါ။

ဒီပဲယင်းမြို့နယ် ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ဝင် တဦးရဲ့ ပြောပြချက်အရ ဒီပဲယင်းမြို့နယ်ထဲက အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ကြားကာလပညာရေးစာသင်ကျောင်းတွေဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့အခြေနေပေါ်မူတည်ပြီး စာသင်ရတာဖြစ်တာကြောင့် ပုံမှန်ကျောင်းဖွင့်ချိန်၊ ပိတ်ချိန် မရှိဘူးလို့ သိရပါတယ်။

ပုံမှန်ကျောင်းဖွင့်ချိန်၊ ပိတ်ချိန်ဆိုတာ အာဏာမသိမ်းခင်အခြေအနေ သို့မဟုတ် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားတဲ့နယ်မြေတွေမှာရှိတဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေဖွင့်တဲ့ကာလ၊ ပိတ်တဲ့ကာလကိုဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။

“ပညာသင်ကြားတဲ့ ကာလနဲ့ ပတ်သက်လို့ကတော့ ကျတော်တို့ ဆီမှာ (ဒီပဲယင်းမြို့နယ်) စစ်ကြောင်းအခြေအနေကို ကြည့်ပြီး သင်ရတာဆိုတော့ စာသင်နှစ် တနှစ် မပြီးသေးတဲ့သဘောပေါ့နော်၊ ပြည်သူ့အခြေပြုကျောင်းတွေက အဆင်ပြေသလို သင်ကြရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ပုံမှန်စာသင်နှစ်လို တော့ မဟုတ်ဘူး” လို့ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ဝင်က ပြောပါတယ်။

ထိခိုက်ပျက်ဆီးမှုတွေနဲ့ ဒဏ်ရာ ရသူတွေ၊ သေဆုံးသူတွေရဲ့ ပုံတွေ ဗီဒီယိုတွေကို ကြည့်မယ် ဆိုရင်လည်း အဖြူအစိမ်းဝတ် ကျောင်းသား/သူတွေနဲ့ ဆရာမတွေကို တွေ့ရပါတယ်။ နောက်ပြီး လွယ်အိတ်တွေ၊ စာအုပ်တွေဟာလည်း ကလေးတွေ ကျောင်းတတ်နေတဲ့အချိန်ဆိုတာ အတည်ပြုလို့ရပါတယ်။

လော်ဘီတွေပြောတာ ကျန်ပါသေးတယ်။ ဗုံးကျတဲ့ နေရာအနေအထားဟာ တပေပတ်လည် အပေါက်ပဲ ဖြစ်သွားတာကြောင့် လေကြောင်းက ပစ်ချတဲ့ ဗုံးမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုထားပါသေးတယ်။

ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ လူ့အခွင့်အရေး ဝန်ကြီးဌာနက မေ ၁၃ ရက်နေ့မှာ မျက်မြင်သက်သေနဲ့ လက်ကျန်ဗုံးခွံတွေအရ စစ်ကောင်စီဟာ ဆင့်ကဲပေါက်ကွဲတတ်တဲ့ cluster ဗုံးနှစ်လုံးကို အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

စစ်လက်နက်တွေအကြောင်းကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရေးသားလေ့ရှိတဲ့ Tactical Raptor 2.0 ကို မေးမြန်းခဲ့တာမှာ ပျက်စီးနေတဲ့အဆောက်အအုံနဲ့ ဒေသခံတွေပြောပြချက်အရ စစ်ကောင်စီသုံးတဲ့ ဗုံးဟာ ပေါင် ၂၀၀၊ ၅၀၀ လိုဗုံးမဟုတ်နိုင်ဘဲ cluster ဗုံးဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် အတိအကျပြောနိုင်ဖို့ အတွက် သက်သေထပ်မံစုဆောင်းရမှာဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

BBC ကနေ မေ ၁၃ မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ Òအိုးတိန်တွင်းရွာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှုကိုဆန်းစစ်ခြင်းÓ ဆိုတဲ့ သတင်းမှာ ဆိုရင်လည်း စစ်ဘက်သုတေသန တာဝန်ခံ ကိုနောင်ရိုးကို မေးမြန်းပြီး သတင်းဖော်ပြထားပါတယ်။​ ဒီဖော်ပြမှုမှာ ဗုံးဟာ လေထဲမှာပေါက်ကွဲတဲ့ဗုံးအမျိုးအစားကို အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။
“ဒီဗုံးတွေဟာ လူအများစုဝေးတဲ့နေရာတွေကိုတိုက်ခိုက်တဲ့အခါမှာအသုံးပြုလေ့ရှိပြီး ပစ်မှတ်ရဲ့အထက် ပေ ၃၀ နဲ့ ၄၀ အကွာက လေထုထဲမှာပေါက်ကွဲတာပါ။ ပေါက်ကွဲလာတဲ့သေးငယ်တဲ့ဗုံးအစအနတွေဟာ အရှိန်ခပ်ပြင်းပြင်းနဲ့ နံရံတွေကိုပါဖောက်ထွင်းနိုင်သလို လူခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေကိုလည်း ဖြတ်တောက်လိုက်နိုင်ပါတယ်။” လို့ ရေးသားထားပါတယ်။

မည်ကဲ့သို့ဗုံးအမျိုးအစားပဲအသုံးပြုခဲ့သည်ဖြစ်စေ လုံး၀သေချာတာကတော့ စစ်ကောင်စီလေတပ်ဟာ အိုးထိန်တွင်းရွာစာသင်ကျောင်းပေါ်ဗုံးကြဲခဲ့တာပါ။

ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီ လော်ဘီတွေကနေ အခုလို စာသင်ကျောင်းမှာ လက်နက်တွေရှိလို့ ဗုံးကျဲချတာ၊ PDF တွေရဲ့ လက်နက်ကြောင့် ဗုံးကွဲတာ၊ လေကြောင်းက ကျဲချတဲ့ဗုံးမဟုတ်ကြောင်းတွေကို အချက်အလက် အမှားတွေနဲ့ ယုတ္တိမရှိ၊ မကိုက်ညီတဲ့ ဇာတ်ကြောင်း အမျိုးမျိုး ဖြန့်ဝေနေတာကို စိစစ်တွေ့ရှိရပါတယ်။

ဒါတင်မကသေးပါဘူး။ ဒီဖြစ်စဉ်အကြောင်းကို ရေးသားဖော်ပြတဲ့ မဇ္ဈိမအပါအဝင် သတင်းဌာနတွေရဲ့ ဖေ့စ်ဘုတ်လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွေမှာလည်း အုံလိုက်ကျင်းလိုက် သတင်းမှားကွန်မင့်တွေပေးကြပါတယ်။ ဒီလိုမှတ်ချက်တွေမှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုဟာ လုပ်ကြံဇာတ်လမ်းဖြစ်ကြောာင်း၊ PDF တွေရဲ့ ဗုံးကွဲတာဖြစ်ကြောင်း၊ ကျောင်းသားတွေကို တမင်အသုံးချတာဖြစ်ကြောင်း၊ ကျောင်းဖွင့်ချိန်မဟုတ်တာကြောင့် ထိခိုက်သေဆုံးသူတွေဟာ ကျောင်းသား/သူ တွေမဟုတ်ကြောင်းတွေအပြင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) မှာ တာဝန်ရှိနေပြီး အပြစ်တင်တဲ့ မှတ်ချက်တွေ၊ မီဒီယာတွေကို ဦးတည်တိုက်ခိုက်တာတွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

ဒီလို မှတ်ချက်ပြုတဲ့ အကောင့်တွေကို ဝင်ကြည့်မယ် ဆိုရင်လည်း အများစုကတော့ ဝင်မရပဲ ပိတ်ထားတာတွေကိုပဲ တွေ့ရပါတယ်။

အစဉ်အလာအတိုင်းပဲ စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ MRTV နဲ့ မြဝတီ သတင်းတွေမှာတော့ စစ်ကောင်စီက ဒီပဲယင်းမြို့နယ် အိုးထိန်တွင်းရွာမှာ စာသင်ကျောင်းကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်တာ မရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

လွတ်လပ်ပြီး အမှီအခိုကင်းတဲ့ မီဒီယာတွေမှာတော့ ဒေသခံတွေကို မေးမြန်းပြီး သတင်းဖော်ပြကြတာမှာ စစ်ကောင်စီဟာ ဂျက်ဖိုက်တာနဲ့ ဗုံးချ တိုက်ခိုက်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ တညီတညွှတ်တည်း သတင်းဖော်ပြထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ပြည်တွင်းပြည်ပ သတင်းဌာနတွေမှာလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးမှုအဖြစ် ဖော်ပြထားကြပါတယ်။