စစ်ကော်မရှင်က ပြည်မကနေ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မြဝတီမြို့ကို သွားတဲ့ လောင်စာဆီလမ်းကြောင်းကို ဖြတ်တောက်ထားတာ ရက်သတ္တပတ်ရှိလာပါပြီ။

ဒီလောင်စာဆီဖြတ်တောက်မှုကြောင့် မြဝတီမြို့ပေါ်မှာ လောင်စာဆီပြတ်လပ်လို့ ဆီစျေးမြင့်တက်နေတယ်လို့ နယ်စပ်ကုန်သည်တွေနဲ့ မြို့ခံတွေကပြောပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်နဲ့ မြန်မာ-ထိုင်း အမှတ် ၂ တံတား(မြန်မာဘက်ခြမ်း)ကို ယာယီပိတ်ထားလိုက်ပြီလို့ မြဝတီမြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ ကျုံဒိုး-ကော့ကရိတ်လမ်းပိုင်းကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ထားပြီးနောက် အဲဒီကနေ မြဝတီ – အာရှလမ်းတစ်ခုလုံးကို ဆက်ပြီး သိမ်းနိုင်ဖို့ ဒီလိုဖြတ်တောက်ပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်တာလို့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)နဲ့ နီးစပ်တဲ့ စစ်ရေးအကဲခတ်တချို့က ကောက်ချက်ချပါတယ်။

ကရင်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေနဲ့ နီးစပ်သူတချို့ကတော့ အာရှလမ်းမကြီးကို စစ်တပ်က ပြန်လိုချင်တာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ပိုပြင်းထန်လာနိုင်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ မြဝတီ အာရှလမ်းက နှစ်ဖက်တပ်တွေအတွက် ဘယ်လောက်ဗျူဟာမြောက် အရေးကြီးနေလဲ။

ဆီဖြတ်၊ ကုန်ကားပိတ်ခံထားရတဲ့ မြဝတီ

မြဝတီမြို့ဟာ ထိုင်း-မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေးမှာ အများဆုံးအသုံးပြုတဲ့ နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်ပြီး နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုတွေနဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေကို အရင်ဆိုင်ရဆုံး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမြို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး မြဝတီမြို့က ကျားဖြန့်(အွန်လိုင်းငွေလိမ်)လုပ်ငန်းတွေကို နှိမ်နင်းဖို့ ဆိုပြီး ထိုင်းဘက်ကနေ မြဝတီမြို့ကို တင်သွင်းတဲ့ လောင်စာဆီလမ်းကြောင်းကို ဖြတ်တောက်ထားတာ လနဲ့ချီကြာနေပါပြီ။ ဒါကြောင့် ပြည်မဘက်ကနေ မြဝတီမြို့ကို တင်သွင်းနေတဲ့ လောင်စာဆီတွေကို အားပြုသုံးနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အခု မြန်မာစစ်တပ်ကပါ ပြည်မဘက်ကနေ မြဝတီမြို့ဘက်ကို သွားတဲ့ လောင်စာဆီတွေကို ဖြတ်တောက်လိုက်တာကြောင့် မြဝတီမြို့ဟာ နှစ်ဖက်ကြားက ဖြတ်တောက်ပိတ်ဆို့မှုကို ခံနေရတာဖြစ်ပါတယ်။

” ပြည်တွင်းကနေ ဘားအံ၊ မော်လမြိုင်ဘက် စက်သုံးဆီတင်ပို့ခွင်ကို ပိတ်ထားတာလို့သိရတယ်။ အထူးသဖြင့် ကရင်ဘက်က ဆီဆိုင်တွေကို ခွဲတမ်းလျှော့ဖို့ မပေးဖို့ စက်သုံးဆီအသင်းကို ညွှန်ကြားထားတယ်လို့ သိထားရတယ်” လို့ စက်သုံးဆီရောင်းချဖြန့်ဖြူးရေးအခြေအနေကို သိထားတဲ့ ဘားအံဒေသခံ တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

ဒါကြောင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်း တစ်လီတာ ကျပ် ၃,၅၀၀ ခန့် ကနေ ကျပ် တစ်သောင်းအထိ စျေးမြင့်တက်သွားပြီး မြို့ခံလူထုမှာ အခက်အခဲဖြစ်ရတယ်လို့ နယ်စပ်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

” တချို့က မော်လမြိုင် ဆင်းပြီးဝယ်တယ်။ တချို့က မဲဆောက်ဘက်မှာ ကားဆီသွားဖြည့်တယ်။ အကုန်လုံးက မြဝတီမှာ ပြန်ရောင်းကြတယ်။ အခုက ဆီတစ်ပေပါကို ကျပ် သိန်း၂၀ ကနေ ၂၅ သိန်း ကြားအထိ စျေးပေါက်နေတယ်” လို့ မြဝတီမြို့ခံ တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

တချိန်တည်းမှာပဲ ထိုင်း – မြန်မာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုအတွက် အခရာကျတဲ့ မြန်မာ-ထိုင်း အမှတ် ၂ တံတားကို မြန်မာဘက်ခြမ်းက ပိတ်သွားလို့ ကုန်ကားတွေပိတ်မိနေတယ်လို့ မြဝတီကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

အာရှလမ်းမကြီးကို သြဂုတ်လကုန်မှာ ပြန်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး စစ်တပ်ဘက်က စီစဉ်နေတယ်လို့ စစ်တပ်နဲ့နီးစပ်သူတချို့ဆီက သိရှိရပါတယ်။

” စစ်တပ်က ပြန်သိမ်းချင်တော့ အားလုံးကို ဖြတ်တောက်လိုက်တဲ့ သဘောပဲ”လို့ စစ်ကော်မရှင်နဲ့ နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ DKBA ခွဲထွက် ပူးပေါင်း အဖွဲ့ဟာ မြဝတီမြို့ နဲ့ ၄၁ မိုင်လောက်အကွာက ကျုံဒိုး-ကော့ကရိတ်လမ်းပိုင်းကို ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU) လက်အောက် KNLA/PDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေဆီကနေ ဇူလိုင် ၂၄ ရက်မှာ ပြန်လည်သိမ်းယူထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အဲဒီကနေ မြဝတီကြားက လမ်းပိုင်းကိုတော့ KNLA/PDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေကထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။

စစ်တပ်ရဲ့ အောင်ဇေယျ စစ်ကြောင်းဟာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခံထားရတဲ့ ကော့ကရိတ်မြို့နယ်ထဲက တတန်ကူးရွာ ကနေ အာရှလမ်းပေါ်ကို သြဂုတ် ၂ ရက်က စပြီး စစ်ကြောင်းပြင်လာတာလို့ မြေပြင်စစ်ရေးရင်းမြစ်က ပြောပါတယ်။

မြေပြင်စစ်ကြောင်းအတွက် ထောက်ကူပေးနိုင်ဖို့ အထိုင်တပ်ရင်းတွေက လက်နက်ကြီး ပစ်ကူရယူသလို လေကြောင်းပစ်ကူတွေနဲ့လည်း စစ်ရေးဖိအားပေးနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” စစ်တပ် စစ်ကြောင်းက အာရှလမ်းသစ်ရဲ့ တောင်ဘက်မှာ ကော့နွဲ့ ရွာနဲ့ တတန်ကူးရွာဘက်၊ မြောက်ဘက်မှာ ရန်ကုတ်ရွာ၊ လှိုင်စိမ်းရွာ၊ ကောင်းမှုရွာတွေဘက်ကို စစ်ကြောင်းထိုး နယ်မြေစိုးမိုးဖို့ လုပ်နေတာ” လို့ မြေပြင်စစ်ရေးရင်းမြစ်က ရှင်းပြပါတယ်။

ကော့ကရိတ်မြို့နယ်မှာ စစ်တပ်ရဲ့ ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ အရှိန်မြှင့်လာသလို နေ့စဉ်ရက်ဆက် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။

” သြဂုတ် ၁ ရက် နောက်ပိုင်းမှာပိုဆိုးလာတယ်။ စစ်အင်အားဖြည့်တင်းတာတွေ၊ လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်ခတ်တာ လေကြောင်းနဲ့ ဒရုန်းအားကိုပိုသုံးလာတယ်” လို့ မြေပြင်သတင်းရင်းမြစ်ကပြောပါတယ်။

အထူးသဖြင့် စစ်တပ်ဟာ ကျုံဒိုး-နဘူးလမ်းနဲ့ ကော့ကရိတ်-မြဝတီ အာရှလမ်းမကြီးတို့ကို အလုံးစုံ စိုးမိုးထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အာရုံစိုက်နေပုံရှိတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ ကော့ကရိတ်မြို့နယ်အတွင်းကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာချိန်မှာပဲ ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ် ၁၁ ရက်က ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ရဲ့ စစ်ဌာနချုပ်နယ်မြေတွေဖြစ်တဲ့ မော်ပယ်ခိုနဲ့ သေ့ဘေထ နေရာတွေကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်တပ်ရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း မော်ပယ်ခို ကိုရီးယားဆေးရုံအနီးရှိ အိမ်တွေနဲ့ ဈေးဆိုင်တွေပေါ် ကို ဗုံးကျတာနဲ့ မီးလောင်တာတွေရှိခဲ့သလို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေလည်းရှိခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီတုန်းက ဆေးရုံဝန်းကျင်အပြင် စစ်ဦးစီးချုပ်စောဂျော်နီ အိမ်ခြံဝန်းကျင်တွေလည်း ဗုံးကျခဲ့ပါတယ်။

စစ်တပ်ရဲ့ ဖြတ်တောက်မှုတွေ၊တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် ပြန်လည်ဖြေကြားတာ မရှိသေးပါဘူး။

အမှတ် ၂ တံတားကို ဘာကြောင့်ပိတ်

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်-မြဝတီ ချစ်ကြည်ရေး အမှတ် ၂ တံတား ကို ဩဂုတ် ၁၈ ရက် မနက်ပိုင်းက စပြီး မြန်မာဘက်က ယာယီပိတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ကုန်သွယ်ရေးကားတွေဖြတ်သန်းတဲ့ ဒီတံတားကို ပိတ်တဲ့အကြောင်းအရင်းက ပြီးခဲ့တဲ့လတွေအတွင်း က တာဝန်ကျတဲ့ အကောက်ခွန်ဝန်ထမ်းတွေမှာ အဂတိလိုက်စားမှုတွေရှိတယ်ဆိုတဲ့ တိုင်ကြားချက်ကြောင့် စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်နေချိန်မှာ ယာယီပိတ်ထားတယ်လို့ သိရကြောင်း မြဝတီမြို့ခံ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

” အကောက်ခွန်ဝန်ထမ်း အချင်းချင်း လာဘ်ပေး လာဘ်ယူရှိတယ်ဆိုပြီး နေပြည်တော် အထိတိုင်လိုက်လို့ စစ်နေတယ်။ ဘယ်ကားမှ မဲဆောက်ကနေ ပေးမဝင်ဘူး” လို့ မြဝတီမြို့ခံ သတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဒီပိတ်ပင်မှုကြောင့် မဲဆောက်ဘက်ခြမ်းကနေ မြဝတီမြို့ဘက်ကို ဝင်ရောက်တဲ့ ထိုင်းကုန်စည်ကားစီးရေ ရာနဲ့ချီတန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေရပြီး ပိတ်မိနေပါတယ်။

မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကနေ ထိုင်းဘက်က ဆေးဝါး၊လူသုံးကုန်၊စားသောက်ကုန်၊ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း၊ အဝတ်အထည်တွေ တင်သွင်းနေပြီး မြန်မာဘက်က ကြက်သွန်၊ငရုတ်လို စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တွေကို တင်ပို့နေတာပါ။

ဒီကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ရဲ့ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်းချီရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

ကုန်သွယ်ရေးရပ်သွားတာကြောင့် ထိုင်းကုန်စည်တွေ စျေးတက်ပြီး ရှားပါးပြတ်လပ်မှာကိုလည်း ပြည်မဘက်က စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ မြန်မာ ဘက်ကနေ ထိုင်းနိုင်ငံကို စားသောက်ကုန်ပစ္စည်း အထူးသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တွေနဲ့ ရေထွက်ပစ္စည်းပို့ဆောင်မှုတွေကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းဆက်ပို့နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” တံတားပိတ်လိုက်တာ တော်တော် ပြဿနာကြီးပါတယ်။ ကွန်တိန်နာ ငှားခ၊ ယာဉ်မောင်း၊ ယာဉ်နောက်လိုက်ခတွေရော ပစ္စည်းစရိတ်တွေရော ဝယ်လက်တွေကလည်းစောင့်နေကြတာ။ အခုကျတော့ အကုန်ပြဿနာတက်ကုန်ပြီ” လို့ ထိုင်း – မြန်မာ ကုန်စည်ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးကပြောပါတယ်။

အမှတ် ၁ ၊ အမှတ် ၂ ချစ်ကြည်ရေး တံတားတွေဟာ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်(BGF) နယ်မြေထဲမှာရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်မှူးကြီး စောချစ်သူရဲ့ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်(BGF)က သူ့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့အားလုံးကို ကရင်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်မတော်(Karen National Army – KNA ) ဆိုပြီး ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲ ဖွဲ့စည်းဖို့ဆိုပြီး အသံထွက်လာချိန်မှာပဲ ဒီလို မြဝတီမြို့ကို မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေဆက်တိုက်ဖြစ်လာတာဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေလည်းရှိနေပါတယ်။